۶۲ هزار جراحی زیبایی در سه سال؛ ایران در جمع ۱۰ کشور اول دنیا

به گزارش آتیه آنلاین، جراحی‌های زیبایی در ایران طی سال‌های اخیر با رشد قابل توجهی روبه‌رو شده‌اند و تبدیل به یکی از پدیده‌های مهم حوزه سلامت و سبک زندگی شده‌اند؛ روندی که علاوه بر تأثیرات فردی، چالش‌های مالی و مدیریتی قابل توجهی را برای نظام سلامت کشور به همراه دارد. در این گزارش، به بررسی جامع وضعیت و ابعاد مختلف این پدیده در ایران پرداخته شده است.

به گزارش ایسنا، جراحی زیبایی مجموعه اقداماتی است که هدف آن تغییر ظاهر بدن، بهبود بافت یا ایجاد تناسب بیشتر است و برخلاف جراحی‌های ترمیمی که برای رفع ناهنجاری‌های مادرزادی یا آسیب‌های جسمی انجام می‌شود، انگیزه اصلی آن بهبود تصویر ذهنی فرد از خود است. در ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان، تقاضا برای این جراحی‌ها رو به افزایش است و کشور ما جزو ده کشور پرتقاضا در زمینه جراحی پلاستیک محسوب می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که جراحی زیبایی علاوه بر یک انتخاب شخصی، مسئله‌ای مرتبط با سیاست‌های کلان سلامت عمومی است.

یکی از چالش‌های مهم در این حوزه، هزینه‌های بالای مالی جراحی‌های زیبایی است که فشار اقتصادی زیادی بر متقاضیان و نظام سلامت وارد می‌کند. گردش مالی میلیاردی این حوزه، علاوه بر فواید احتمالی، می‌تواند تهدیداتی مانند کیفیت پایین خدمات در کلینیک‌های غیرمجاز، پیامدهای جسمی و روانی جراحی‌های ناموفق و تبلیغات اغواکننده ایجاد کند. به همین دلیل، نیاز به رویکرد علمی و مبتنی بر شواهد برای تدوین سیاست‌های صحیح احساس می‌شود.

در این زمینه، گروهی از پژوهشگران به سرپرستی حانیه سادات سجادی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، مطالعه‌ای توصیفی انجام دادند تا وضعیت جراحی‌های زیبایی در ایران را تحلیل کنند. آنها با استفاده از داده‌های رسمی وزارت بهداشت و پرونده‌های پزشکی بیمارستان‌های مرجع جراحی زیبایی، اطلاعاتی از قبیل نوع پذیرش، وضعیت ترخیص، میانگین هزینه، مدت اقامت، نوع مالکیت مراکز درمانی و مشخصات جمعیت‌شناختی متقاضیان را از دی‌ماه ۱۳۹۷ تا خرداد ۱۴۰۰ جمع‌آوری کردند و با نرم‌افزارهای آماری ساده به تحلیل آن‌ها پرداختند.

نتایج این تحقیق نشان داد که در مدت زمان بررسی، بیش از ۶۲ هزار جراحی زیبایی در کشور ثبت شده است که بیشتر این اعمال در مراکز دولتی انجام شده‌اند. زنان اکثریت متقاضیان را تشکیل داده‌اند و بیشتر آنها در گروه سنی ۱۶ تا ۴۵ سال بوده‌اند. همچنین، بیش از ۹۰ درصد متقاضیان ایرانی و بخش قابل توجهی از آنان متأهل بوده‌اند.

از نظر نوع جراحی‌ها، جراحی بینی با سهم حدود ۶۰ درصد، بیشترین تعداد جراحی‌ها را به خود اختصاص داده است و جراحی‌های پلک پایین کمترین سهم را داشته‌اند. در میان جراحی‌ها، عمل ترکیبی سپتورینوپلاستی بیشترین هزینه و طولانی‌ترین مدت اقامت در بیمارستان را به همراه داشته و جراحی پلک از کم‌هزینه‌ترین و کوتاه‌ترین عمل‌ها بوده است.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که اگرچه جراحی‌های زیبایی می‌توانند به افزایش اعتماد به نفس و رضایت فردی کمک کنند، اما هزینه‌های بالای آن‌ها بار مالی زیادی روی دوش بیماران و نظام سلامت قرار می‌دهد. بنابراین لازم است چارچوب ارائه این خدمات مشخص و سیاست‌گذاران پیش از هر تصمیم‌گیری، به کارایی، اثربخشی و سازگاری فرهنگی این خدمات توجه کنند.

پژوهشگران هشدار داده‌اند که رشد بی‌رویه جراحی‌های زیبایی می‌تواند به چالشی برای نظام سلامت تبدیل شود. در شرایطی که منابع مالی عمومی باید صرف خدمات ضروری و حیاتی شود، هزینه‌های مربوط به جراحی‌های زیبایی نباید از منابع عمومی تأمین شود. به همین دلیل، تدوین مقررات شفاف برای تأمین مالی و نظارت بر کیفیت این خدمات اهمیت فراوانی دارد.

این مطالعه همچنین بر ضرورت در دسترس بودن داده‌های دقیق و به‌روز برای تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران تأکید دارد. همچنین با توجه به نقش پررنگ بخش خصوصی، نظارت جدی بر مراکز درمانی و جلوگیری از فعالیت افراد غیرمتخصص برای تضمین سلامت بیماران و کاهش آسیب‌های جسمی و روانی اهمیت زیادی دارد.

نتایج این تحقیق در «فصلنامه دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی» دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است، نشریه‌ای که به انتشار مطالعات علمی حوزه سلامت اختصاص دارد. این امر نشان می‌دهد که موضوع جراحی زیبایی در ایران صرفاً یک انتخاب فردی نیست بلکه اهمیت اجتماعی و نظام‌مندی دارد و نیازمند مدیریت دقیق و سیاست‌گذاری هوشمندانه است.