به گزارش آتیه آنلاین، رسانه‌های جریان اصلی با به حاشیه بردن اخبار مربوط به واکسن روسی (مثل همین اسم که ما به کار بردیم)، اجازه ندادند که این کشور بتواند دست بالا را حداقل در افکار عمومی برای این واکسن به دست آورد. ظاهرا غرب نمی‌خواهد این بار به اسپوتنیک (فضاپیمایی که روس‌ها در رقابت با آمریکا به فضا پرتاب کردند) ببازد و میدان مبارزه با کرونا، بازهم پای شرق و غرب را به رقابتی تنگاتنگ کشانده است. البته این بار فقط این دو حریف در برابر هم نیستند. چین به عنوان کاشف کرونا و اتحادیه اروپا (به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی) هم وارد این رقابت بزرگ شده‌اند. در مورد کشور خودمان نیز مسأله در حد داخلی و منطقه‌ای جریان دارد. در این گزارش کوتاه سعی داریم ببینیم در این میدان شلوغ رقابت چه خبر است؟
محرمانه لس‌آنجلس
چند روز است که از انتخابات آمریکا گذشته است، رسانه‌های جریان اصلی ناگهان در اقدامی هماهنگ «جو بایدن» کاندیدای حزب دموکرات را برنده انتخابات اعلام کردند. فردای آن روز (به وقت ایران) هم خبر ساخت واکسن کرونا توسط شرکت فایزر، به واسطه همان رسانه‌ها و به شکلی هماهنگ مخابره شد. شاید کمی بدبینی باعث شود تصور کنیم که دست‌های پشت پرده‌ای که برای زمین زدن دونالد ترامپ، تلاش می‌کردند، حال پس از رسیدن به هدف، پادزهر را در اختیار عموم قرار می‌دهند. اما حتی اگر این فرضیه را تئوری توطئه بدانیم، این مسأله انکارناشدنی است که کرونا یکی از مهمترین عوامل سقوط دونالد ترامپ لقب گرفت. چنان‌که برخی از ناظران معتقدند که اگر قتل‌عام کرونا در ایالات متحده نبود، ترامپ در دور دوم شکست نمی‌خورد. نخستین قربانی میدان شلوغ مبارزه با کرونا، خود دونالد ترامپ بود. او که هر روز می‌گوید در انتخابات تقلب شده و همزمان تلاش می‌کند واکسن را به نام خودش تمام کند؛ در این میان حتی خودش نیز به آنچه می‌گوید باور ندارد. شرکت فایزر که نخستین سازنده واکسن آمریکایی لقب گرفت، در واقع بزرگترین شرکت دارویی جهان است. این شرکت که از بهار امسال مشغول ساخت واکسن برای کرونا بود، در نهایت توانست اواخر آبان ماه آزمایش‌های عمومی برای تأیید نهایی را انجام دهد. افرادی که واکسن را دریافت کرده‌اند، عوارض آن را سردرد، تب و درد عضلانی توصیف می‌کنند. شرکت فایزر نیز اعلام کرده که این واکسن را بر روی ۴۳ هزار نفر آزمایش کرده که هیچ نگرانی از لحاظ سلامت و ایمنی حاصل نشده است. این واکسن در بیش از ۹۴ درصد افراد بالای ۶۵ سال موثر بوده و در میان افراد با سن، قومیت و نژادهای مختلف، تأثیر یکسانی دارد. شرکت آمریکایی فایزر که با همکاری شرکت آلمانی بایون‌تک این دارو را ساخته، امیدوار است بتواند اجازه استفاده اضطراری از این واکسن را در آمریکا بگیرد. دومین شرکت آمریکایی که واکسن کرونا را از مرحله سوم آزمایش بالینی عبور داده شرکت «مدرنا» است. این شرکت آمریکایی اعلام کرده که واکسن‌هایش تا حدود ۹۵ درصد موثر بوده و ایمنی ایجاد کرده است. به گفته مدرنا، این واکسن در آمریکا بر روی ۳۰ هزار نفر آزمایش شده است. به نیمی از این افراد دو نوبت واکسن با یک فاصله چهار هفته زده شد و به نیم دیگر از شرکت‌کنندگان به عنوان شاهد واکسن بی‌تأثیر تزریق شده است. هر دو مدل واکسن آمریکایی از یک روش برای ساخت واکسن استفاده کرده‌اند، با این تفاوت که نگهداری واکسن ساخته شده توسط شرکت مدرنا سهل‌تر است و این واکسن در ۲۰ درجه زیر صفر و برای مدت شش ماه ثابت است و می‌تواند در یک یخچال معمولی تا حدود یک ماه قابل استفاده باشد؛ اما واکسن ساخت فایزر نیاز به دمای ۷۵ درجه زیر صفر دارد. این واکسن در یک یخچال معمولی می‌تواند حدود پنج روز قابل استفاده باشد. این تفاوت ظاهرا ساده، اثرات اقتصادی عمیقی بر فروش دو شرکت در کشورهای دیگر جهان خواهد داشت. شرکت «جانسون و جانسون»، دیگر شرکت آمریکایی است که در مسیر رسیدن به واکسن کرونا تلاش می‌کند. طبق برآوردها تا پایان سال جاری میلادی نتایج نهایی این واکسن اعلام خواهد شد.
کارخانه هیولاها
روس‌ها خود را نخستین سازنده واکسن کرونا می‌دانند، اما خب آنقدر توان رسانه‌ای ندارند که بتوانند افکار عمومی را قانع کنند؛ اما واکسن تولید شده در این کشور به واسطه ناسیونالیسم روسی، به شکل گسترده‌ای در روسیه تزریق شده است.
صندوق ثروت ملی این کشور هفته گذشته اعلام کرد که واکسن روسی «اسپوتنیک‌وی» تا ۹۲ درصد انسان را در برابر ویروس جدید کرونا ایمن می‌کند. تا آخر مهرماه سفارش برای واکسن روس‌ها به یک میلیارد دوز رسید. هفته گذشته نیز «نورما پنسادو مورنو»، سفیر مکزیک در روسیه اعلام کرد انتظار می‌رود مرحله سوم آزمایشات بالینی واکسن روسی علیه ویروس کرونا در مکزیک انجام شود.
در حالی که شرکت فایزر قیمت هر دوز واکسن را ۱۹ دلار و شرکت مدرنا ۳۲ دلار اعلام کرده‌اند، قیمت واکسن اسپوتنیک‌وی بسیار کمتر از واکسن‌های فایزر و مدرنا است. در اطلاعیه رسمی منتشر شده در توئیتر واکسن اسپوتنیک‌وی، این موضوع اعلام شد و البته هنوز مشخص نیست که قیمت نهایی این واکسن برای هر دوز چقدر خواهد بود.
درخشش ابدی یک ذهن پاک
اتحادیه اروپا که بعد از خروج انگلستان از این اتحادیه بخش بزرگی از قدرت سیاسی خود را از دست داد، این روزها بیشتر به عنوان خریدار واکسن مطرح شده است، اما آزمایش موفقیت‌آمیز این واکسن با تخمین موفقیت ۷۰ درصد در دانشگاه آکسفورد، توانست اعضای این اتحادیه را هم در میان قدرت‌های دیگر جهان سربلند کند. البته آلمان هم به عنوان شریک اصلی شرکت فایزر، در این واکسن سهیم خواهد بود. البته بنا به اعلام رسمی، این شرکت آلمانی تمایل ندارد که توزیع واکسن در برخی مناطق ناعادلانه باشد و به همین دلیل به این مسئله بسیار بها می‌دهد که بخش بزرگی از واکسن در اروپا تولید شود.
شوالیه تاریکی برمی‌خیزد
واقعیت این است که ساخت واکسن خصوصا بعد از کشف روش ساخت آن، روند پیچیده‌ای نیست؛ کما اینکه بسیاری از واکسن‌هایی که روزانه در کشور استفاده می‌شود، ساخت شرکت‌های داخلی است. البته این مسأله جدای از امکانات اولیه و دانش فنی است که در بسیاری از کشورها وجود ندارد. اگر ایران نیز در لیست تولیدکنندگان واکسن کرونا قرار گیرد، نباید خبر عجیبی باشد؛ اما همان‌طور که از ابتدا تأکید کردیم، واقعیت این است که رسانه‌ها و افکار عمومی در اختیار غرب است و این یعنی باید منتظر بسیاری از شایعه‌سازی‌ها و تردیدها در مورد واکسن‌های ایرانی بود.
مظنونین همیشگی
چینی‌ها از همان ابتدای همه‌گیری کرونا در مظان اتهام تمامی جهان بودند. اتهام بزرگتر، ساختگی بودن ویروس بود که هنوز هم در رقابت پکن و واشنگتن آنها را رها نکرده است. از آن گذشته، پنهانکاری تاریخی چینی‌ها هم مزید بر علت شد تا همیشه پای یک چینی در میان باشد. تاکنون چهار واکسن چینی وارد مراحله سوم و نهایی از آزمایش‌های بالینی شده است، اما مهمترین آنها که «سینوواک بیوتک» نام دارد، هنوز در مرحله میانی آزمایش‌ها است. طبق گزارش‌ها، این واکسن واکنشی سریع در سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آورد. البته این تحقیق که در نیمه بهار امسال انجام شد درصد موفقیت واکسن را مشخص نکرده است. اوایل هفته گذشته نیز خبر آمد که واکسن چینی ساخت شرکت «سینوفارم»، طی طرح استفاده اضطراری، به یک میلیون نفر تزریق شده است. به گفته لیوجینگ ژن، مدیرعامل این شرکت چینی، هیچ عارضه جانبی شدیدی در دریافت کنندگان آن رصد نشده است. او طی بیانیه‌ای در وی‌چت اعلام کرد: «در طرح استفاده اضطراری از واکسن، حدود یک میلیون نفر آن را دریافت کردند. اما ما هیچ گزارشی از عوارض جانبی شدید دریافت نکردیم و فقط علائمی معتدل در بدن دریافت‌کنندگان مشاهده شد.»
جایی برای پیرمردها نیست
به گفته سازمان بهداشت جهانی در دنیا ۱۵۰ واکسن کرونا در دست ساخت است که برای آزمایش آنها ۴۸ کارآزمایی در جریان است. ترکیه یکی از این کشورهاست که این کشور هم مرحله اول آزمایش طراحی آنتی‌ژن در محیط آزمایشگاهی را در روند ساخت واکسن
«دی. ان. ای» بومی برای ویروس کرونا با موفقیت به پایان رسانده است. دیگر کشورها نیز کم‌وبیش در این راه تلاش می‌کنند که خبرهای آن در گوشه و کنار به زودی خواهد رسید؛ اما تا اطلاع ثانوی نیاز به زدن ماسک و فاصله‌گذاری همچنان وجود دارد!
در خوش‌بینانه‌ترین حالت به نظر می‌رسد حداقل یک سال دیگر باید این وسایل اضافه را روی صورت و در کیف‌هایمان تحمل کنیم. نکته دیگر این است که هرچه واکسن به جمعیت بیشتری تزریق شود، کارایی آن نیز بیشتر مشخص خواهد شد. مثلا چین که یکی از واکسن‌هایش را به ارتش این کشور تزریق کرده، اگر نتایج قابل قبولی بگیرد، می‌تواند امیدوار به فروش این واکسن به کشورهای اطراف خود باشد.
در مورد عوارض نیز هنوز برای قضاوت زود است؛ هرچند فعلا اولویت سازندگان بی‌ضرر بودن واکسن است. مسئله این است که مشخص شده خود کرونا هم در برخی افراد عوارض درازمدت باقی می‌گذارد. همچنین محدودیت، تعطیلی و بیکاری عارضه درازمدت دیگری به نام افسردگی را به همراه دارد. اگر واکسن‌ها درست جواب دهد می‌توانیم امیدوار باشیم که حداقل اگر ویروس جهش پیدا کرد، بدن ما راه مقابله با ویروس را از یاد نبرد.
نظر شما