به گزارش آتیه‌آنلاین، عصر روز یکشنبه شهر نیوم، واقع در شمال عربستان میزبان دیداری سه جانبه میان نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی، وزیر خارجه ایالات متحده به میزبانی ولیعهد جوان ریاض بود. تنها با گذشت ساعاتی از این دیدار، رسانه‌های عبری و عربی زبان با اشاره به موافقت اعضا جلسه، خبر این نشست را رسانه‌ای کردند.
در این میان برخی رسانه‌های اسرائیلی با اشاره به همراهی یوسی کوهن، رئیس موساد با نتانیاهو و تبادل نظر در میان مسئولان ارشد امنیتی تل‌آویو بر سر انتشار خبر این ملاقات، مدعی شدند برگزاری چنین جلساتی (آنهم در چنین سطحی) میان تل‌آویو و ریاض برای چندمین بار در سال‌های اخیر محقق شده است. از سوی دیگر روزنامه عبری زبان «یسرائیل هیوم» از قول یک منبع مرتبط با مسئولان عالی رتبه عربستانی نوشت است که این نشست نه تنها برای اعضای حاضر در آن تازگی نداشته، اما اولین جلسه مشترک در چنین سطحی به حساب می‌آید که تنها چند ساعت پس از فرود هواپیمای نتانیاهو در فرودگاه بن گریون خبرِ آن در رسانه‌ها دست به دست میشود.  خبر این ملاقات در حالی توجه رسانه‌های جهان را به خود جلب کرده که برخی کارشناسان مسائل بین‌الملل حضور مایک پمپئو در عربستان را مورد توجه قرار داده و به عبارتی وجود واشنگتن به عنوان ضلع سوم این دیدار را به رشته تحلیل درآورده‌اند.
واسطه‌گری پمپئو
در شرایطی که فضای انتخاباتی ایالات متحده درگیر بازشماری آراء در برخی ایالت‌ها و همچنین تلاش شبانه روزی تیم حقوقی ترامپ برای عدم پذیرش شکست است، وزیرخارجه آمریکا، کشورهای خاورمیانه را یکی پس از دیگری پشت سر میگذارد. حضور وی در سرزمین‌های اشغالی و بازدید او از برخی مناطق مانند جولان که برای اولین بار در تاریخ ایالات متحده رخ می‌دهد، خبر از تلاش بی‌وقفه کاخ سفید برای تحقق برخی سیاست‌ها می‌دهد.
دوحه مقصد دیگر پمپئو برای نشست با هیئت مذاکره‌کننده طالبان و نمایندگان افغانستان بود. نشستی با هدف ارائه یک محصول نهایی در خصوص وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان که تا حدودی به جلسات واشنگتن با طالبان و تلاش دولت ترامپ برای حل و فصل اختلافات میان دو طرف (طالبان و دولت افغانستان) برمی‌گردد. نشست دوحه در شرایطی برگزار شد که راکت‌های کاتیوشا یکی پس از دیگری بر اهداف از قبل تعیین شده در کابل فرود آمد و این بدان معنی است که نمیتوان به انتظار محصولی مثبت در خصوص افغانستان (حداقل در دولت ترامپ) نشست. پمپئو پس از قطر وارد عربستان شد و بر اساس عرف معمول وی با ولیعهد سعودی و چندین مقام این کشور به خصوص «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان دیدار کرد. موضوع از جایی جالب و به عبارتی دیگر، «خطرناک» می‌شود که برای اولین بار در تاریخ خبر از نشستی سه جانبه با حضور نتانیاهو و رییس موساد در کنار پمپئو به تیتر یک اخبار رسانه‌های جهان تبدیل شد.
بسیاری از نخبگان سیاسی و رسانه‌ای به دلیل اینکه هنوز در شوکِ شنیدن خبر مذکور بودند سریعاً تحلیل‌های خود را روانة خروجی رسانه‌ها کردند. آنها با اشاره به تاثیر پیروزی «جو بایدن» در تحرکات ریاض، معتقدند یکی از مهمترین دلایل سفرهای وزیر خارجه فعلی آمریکا به خاورمیانه پیروزی دموکرات‌ها و پذیرش شکست از سوی ترامپ است. توجه داشته باشید که روی کار آمدن بایدن به معنی قطع حمایت از تل‌آویو و عدم حفظ ساختار فعلی در رابطه با ریاض نیست، بلکه مطمئناً تغییر شکل در روند اجرای سیاست‌ها و نه تغییر ماهیت اقدامات واشنگتن، موئلفه‌ای جدی در دولت بایدن است.
ابزار اعمال فشار بایدن بر ریاض
از این منظر برخی کارشناسان مسائل آمریکا با اشاره به اقدامات احتمالی بایدن و تیمش در خصوص عربستان معتقدند که «جنگ یمن» به عنوان یکی از مهمترین اهداف دموکرات‌ها در مناسبات دولت بایدن و ریاض یکی از چالش‌های اصلی برای شخص شماره یک عربستان و همچنین کاخ‌سفید به شمار میرود؛ چراکه بایدن باید بتواند جوابگوی اعمال فشار لابی‌های تسلیحات در ایالات متحده هم باشد. این در حالی است که همزمان با حضور نتانیاهو و پمپئو در عربستان، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن برای چندمین بار آرامکو را با موشک کروز مورد هدف قرار دادند. موضوعی که میتواند برای واشنگتن هزینه‌هایی بیش از این وضعیت را در پی داشته باشد.
رفتار و اقدام ولیعهد سعودی و تعارض آن با نگاه دمکرات‌ها، بعلاوه  ضدیت با سیاست شریک سنتی واشنگتن یعنی «بریتانیا»، از دیگر مواردی است که توجه برخی تحلیلگران و کارشناسان مسائل خاورمیانه را در رسانه‌های غربی به خود جلب کرده است. برخی تحلیلگران مسائل عربستان معتقند نگاه بایدن بعد از قتل جمال خاشقجی (روزنامه‌نگار منتقد سعودی)  به بن سلمان، همچون نگاه گذشته واشنگتن به یک ولیعهد همسوی سعودی با ایالات متحده نیست. هشدارهای غیرمستقیم بایدن به بن‌سلمان که در ایام انتشار خبر مرگ خاشقجی در رسانه‌ها منتشر شد از یک سو، و تمایل دموکرات‌ها به «محمد بن نایف» از سوی دیگر، میتواند از دیگر علل تحرک ریاض برای برگزاری نشست با سران واشنگتن و خصوصاً نتانیاهو باشد. باید این مسئله را یادآور شد که گزینه مطلوب برای لندن از ابتدای ولیعهدی سعودی تاکنون «احمد بن عبدالعزیز» بوده است؛ چراکه او از نوادگان عبدالعزیز بوده و تجربه تصدی وزارت کشور عربستان در زمان عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی را در کارنامه خود دارد.
نشست سه جانبه عربستان در شرایطی برگزار شد که «شاوول ینای»، کارشناس عبری زبان مسائل خاورمیانه در گفت‌وگویی اینترنتی با شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل مدعی شد که ریاض و به خصوص بن سلمان توان عادی‌سازی با اسرائیل به شکل امارات و بحرین را در حال حاضر ندارند. او می‌گوید این نشست، رسانه‌ای شد تا بتوانند درک درستی از کنشگری داخلی در عربستان داشته باشند. همچنین وی با اشاره به امتیازهای همراهی عربستان و تشکیل جبهه‌ای یک پارچه علیه تهدیدهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران گفته است که سعودی‌ها به دنبال رسیدن به مذاکرات عربی - اسرائیلی هستند اما مشکل این است که بایدن احتمالاً خواهان مشارک تفلسطینی‌های در اینگونه نشست‌ها خواهد بود. این بدان معنی است که ریاض حداقل در شرایط فعلی نمیتواند مسیر امارات یا سودان و بحرین را در پیش بگیرد و به همین علت با وجود تغییر دولت در واشنگتن به دنبال حفظ روابط فعلی و ایجاد مسیر جایگزین و مطمئن با دولت بایدن است.
سفرهای متعدد و بی‌وقفه وزیرخارجه ایالات متحده و همچنین تحرک ریاض در ایجاد نشست‌هایی این چنینی در حالی در دستور کار قرار دارند که کمتر از ۶۰ روز دیگر تا حضور بایدن و تیمش در کاخ‌سفید زمان باقی مانده است. مدت زمانی که به ادعای برخی ناظران بین‌المللی نه تنها زمان کمی به حساب نمی‌آید بلکه میتواند تحولات جدید و جدی را در خاورمیانه رقم بزند.

گزارش: اردشیر حبیبی