مادر همه کودکان ایرانی

هر گاه از توران میرهادی کتابی منتشر می شد و کسی از او برای کتابش امضا می‌گرفت، در کنار امضا می‌نوشت: «دوستدار همه کودکان سرزمینم». مهر او به کودکان نه حرف بود و نه شعار. میرهادی کودکان را واقعا دوست داشت و کاری برای آنها کرد که همیشه باقی بماند. او کتاب را به آنان هدیه داد و آگاهی و خرد را برای نسل بعدی بر جای گذاشت زیرا زنی بود که دانستن را از هر چیزی مهمتر می‌دانست.

به گزارش آتیه آنلاین، امروز ۲۶ خرداد ماه، سالروز تولد بانویی است که او را مادر همه کودکان ایرانی می دانند. زنی که در فرهنگ ایران معاصر، نامی چنان درخشان دارد که هنوز همه فعالان ادبیات و تربیت کودک با احترام از او یاد می کنند. سخن از توران میرهادی است، زنی که همه کودکان ایران فرزندش بودند و برای تربیت آنها از بن جان کوشید. همکاری در راه اندازی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورای کتاب کودک، بنیاد دایره المعارف کودک و نوجوان و دیگر نهادهای این حوزه با تلاش و خلاقیت، بخشی از تلاش های این بانوی فرهیخته بوده است.

تاسیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

توران میرهادی عضوی از هسته اصلی تاسیس کانون پرورش فکری بود که بزرگترین و اصلی ترین نهاد کودکان در این کشور است. این نهاد به پیشنهاد میرهادی و تنی چند از بزرگان دوره خودشان تشکیل شد. در آن زمان، شاید حتی در کل دنیا، چنین نهاد منسجم و جامعی برای حوزه کودک نبود. کار میرهادی از این جا شروع شد و شورای کتاب کودک با این دغدغه شکل گرفت که ما کتاب کودک، کتاب هایی که برای کودکان و با توجه به نیازهای آنها نوشته شده باشد، نداریم.

اینگونه کانون پرورش فکری و شورای کتاب کودک با هم گره خوردند و شروع به خلق آثاری ماندگاری کردند مانند قصه های خوب برای بچه های خوب، اثر مهدی آذریزدی؛ بازنویسی آثار کهن فارسی به زبان کودکانه با تصویرگری مرتضی ممیز که واقعا بی نظیر است. این نکته که بهترین گرافیست های آن دوران برای کودکان و نوجوان، طراحی می کردند، همکاری با افرادی چون مرتضی ممیز و هانیبال الخاص، نشان می دهد چه اندازه جامع و بی زمان مساله را دیده اند و موضوع از اینجا شروع شد که ادبیات کودک با بهترین افراد زمانه خودش خلق شود و این نهضت ادامه پیدا کرده است.

مادر همه کودکان ایرانی

 میراث تعقل، خرد و آگاهی برای کودکان

میرهادی با خردی شاید فراانسانی، معتقد بود کودک با خواندن و آگاهی می تواند سرنوشت کشور را عوض کند. او نقش ادبیات در جامعه را می دید و برای همین تاکیدش بر کتاب و ادبیات بود. در خاطراتش آمده وقتی جوان بوده، به آلمان  سفر می کند اما با جنگ مصادف می‌شود و این سوال بزرگ برای او مطرح می شود که چرا انسان ها یکدیگر را می کشند؟ این پرسش به دغدغه او تبدیل شد و ‌فهمید نظام های غلط آموزشی و رقابت هایی که از کودکی در وجود افراد کاشته می شود، باعث دشمنی در بزرگسالی می شود. اینگونه میرهادی فکرد کرد چگونه می شود کودکان را صلح جو بزرگ کرد و یادگیری را نه به صورت نمره دادن بلکه به خردورزی تغییر دهد. هنوز هم کتاب های میرهادی برای کسانی که تدریس می کنند، قابل استفاده است. خانم میرهادی به قصه گویی بیشتر از آموزش رسمی معتقد بود. در خاطراتش آمده هنگامی که مدرسه فرهاد را با سیستم آموزشی خودش به راه انداخت، در آن نظام آموزشی بچه ها همه چیز را لمس می کردند، به نانوایی برده می شدند و کار پخت نان را از نزدیک می دیدند یا حساب و کتاب را به صورت روزمره، می آموختند.

آموزش بر مبنای استعداد

وقتی آموزش اجباری و نظام مند است، نمی تواند تاثیر بگذارد. میرهادی بسیار نمره گریز بود. از آموزه های مهمی که در آثار میرهادی می خوانیم این است که: «هیچ دو نفری مثل هم نیستند. وقتی در کلاسی ۳۰ نفره، سه نفر اول، دوم و سوم می شوند، ۲۷ نفر «هیچ‌ام» می شوند، این موضوع تاثیر ناخوشایندی روی دانش‌آموز می گذارد. من و شما می توانیم هوش های مختلفی داشته باشیم، من هوش ریاضی ام کم باشد و در ادبیات قوی باشم، شما ممکن است برعکس باشید. نباید من و شما با هم مقایسه شویم، یک گونه امتحان بدهیم و یک گونه نمره بگیریم، ۲۰ سوال را هم من پاسخ بدهم هم شما، پس چگونه میلیون ها دانش آموز می توانند یک امتحان بدهند؟ به ویژه امتحانات سراسری که کل کشور با یک نوع آزمون سنجیده می شوند در حالی که خداوند حتی دو اثر انگشت را شبیه هم نیافریده است و بچه ها با بارهای ژنتیکی مختلف در محیط های گوناگون بزرگ می شوند و وجود و ذهن شان را تشکیل می دهد».

مادر همه کودکان ایرانی

اولین کتاب مرجع ایرانی برای کودکان و نوجوانان

توران میرهادی بنیانگذار و مسئول طرح فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، اولین کتاب مرجع ایرانی برای کودکان و نوجوانان است. ما تعاریف اصلی یک فرهنگ را از کتاب‌های مرجع به دست می آوریم اما در حوزه کودک و نوجوان کتاب مرجع نداشتیم و این موضوع به قدری برای خانم میرهادی مهم بود که بنیاد دائره المعارف کودک و نوجوان را پایه گذاری کرد، هدفش هم این بود که از الف تا ی، با بررسی کتاب های درسی کودکان برای سنین ۱۰ تا ۱۵ سال، کتاب مرجع تالیف کند که این کار هم انجام گرفت. اکنون نیز گروهی با بیش از ۳۰۰ عضو  هنوز در حال تکمیل این اثر هستند و اولین دائره المعارف تالیفی حوزه کودک و نوجوان را با استانداردهای جهانی، منتشر کرده اند. اگرچه امروز با انفجار اطلاعات درفضای مجازی رو به رو هستیم و شاید به نظر برسد کتاب های مرجع به کار نمی آید نمی شود نادیده گرفت که اساسی که بنیان گذاشته شد و مدخل هایی که در این تنها اثر مرجع کودک نوشته شد، یکی از میراث ماندگار خانم میرهادی است که همچنان ادامه دارد. میرهادی به کتاب مرجع اعتقاد داشت و این گروه را برای تالیف آثار و افزایش آگاهی کودکان و نوجوانان تشکیل داد.

نگاهی به زندگی توران میرهادی

توران میرهادی، استاد برجسته ادبیات کودکان ایران در سال ۱۳۰۶ در تهران زاده شد. در ۱۳ سالگی زندگینامه ژاندارک را خواند و در ۱۷ سالگی با خواندن شاهنامه فردوسی با آن پیوند ناگسستنی پیدا کرد. او افزون بر آموزش زبان و ادبیات فارسی، از مادر زبان آلمانی را نیز فراگرفت و پس از آن به فرا گرفتن فرانسه و انگلیسی پرداخت. پس از پایان دوره دبیرستان در سال ۱۳۲۴ در رشته طبیعی دانشکده علوم به تحصیل پرداخت. با پایان گرفتن جنگ دوم جهانی، در سال ۱۳۲۵ به فرانسه رفت و در رشته روانشناسی تربیتی در «سوربن» پاریس و همزمان در رشته آموزش پیش از دبستان و ابتدایی درس خواند. پس از بازگشت به ایران به کار در کودکستان و زبان‌آموزی پرداخت. در سال ۱۳۳۴ به نام برادر از دست رفته‌اش، کودکستان فرهاد و بعدها، دبستان و راهنمایی فرهاد را بنیاد نهاد. کتاب «جستجو در راه‌ها و روش‌های تربیت» گردآمده‌ای از تجربه‌های او در درازای ۲۵ سال سرپرستی مدرسه فرهاد است. میرهادی در کلاس‌های تربیت مربی کودک در شهرهای مشهد، تبریز، رشت و تهران درس می‌داد و با «اداره مطالعات و برنامه‌های وزارت آموزش و پرورش» و «سازمان کتاب‌های درسی» در زمینه آزمایش کتاب‌های درسی نو در مدرسه فرهاد و تدوین کتاب‌های درسی و برنامه ریزی درسی دوره ابتدایی همکاری داشت. با یاری مجله «سپیده فردا» و با شرکت فعال توران میرهادی، سه نمایشگاه از کتاب‌های کودکان در سال‌های ۱۳۳۵، ۱۳۳۷ و ۱۳۳۹ برگزار شد. در پی برگزاری این نمایشگاه‌ها شورای کتاب کودک با تلاش توران میرهادی و همفکران او، برای گسترش و پیشبرد هرچه بیشتر امر ادبیات کودکان در سال ۱۳۴۱  تاسیس شد. از خانم میرهادی آثار بسیاری در قالب کتاب و مقاله، اعم از تالیف و ترجمه بر جای مانده است. توران میرهادی ۱۸ آبان ۱۳۹۵ دارفانی را وداع گفت.

مادر همه کودکان ایرانی

کد خبر: 18572

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 2 + 5 =