به گزارش خبرنگار آتیه آنلاین، صنعت ابریشم ایران در حال خروج از رکود است. صنعت نوغانداری در دهه‌های ۸۰ تا ۹۰ دچار افول شده بود اما با تصویب هیات وزیران در سال ۱۳۹۳ مرکز توسعه نوغانداری کشور به‌عنوان متولی این بخش برای اعمال وظایف حاکمیتی، نظارتی و توسعه‌ای راه‌اندازی شد تا نهاده‌های مورد نیاز این بخش از جمله نهال توت اصلاح شده و تخم نوغان را با کمک‌های یارانه‌ای تولید و با حداقل قیمت در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد. اکنون ایران با تولید ۱۲۰ تن ابریشم رتبه هشتم جهان را به خود اختصاص داده است. ۵۰ درصد پیله‌تر ابریشم در استان گیلان و حدود ۳۰ درصد در استان خراسان رضوی تولید می‌شود. با پرورش کرم ابریشم مواد اولیه مورد نیاز صنایع فرش بافی، پزشکی، نظامی و الکترونیک تولید می‌شود.

کاهش تمایل به مشارکت در خرید تضمینی

فعالیت‌های انجام شده در حوزه تولید ابریشم سبب شده است که فعالان این عرصه تا حدودی خوداتکا شده و کمتر وابسته به خرید تضمینی محصولشان از سوی دولت باشند. البته نرخ خرید تضمینی پیله‌تر ابریشم روندی صعودی را طی کرده است اما تقاضای بازار برای ابریشم داخلی و اعمال تعرفه برای واردات نخ ابریشم در زمان برداشت محصول داخلی، در خود اتکا شدن کشاورزان نقش موثری داشته است.

بر اساس اطلاعات موجود، قیمت خرید پیله‌تر ابریشم در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ از ۸۳۰۰ تومان به ۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش یافت که رشد ۱۱۰ درصدی را در این مدت نشان می‌دهد. در سال ۹۷ حدود ۹۷۸ تن پیله‌تر ابریشم در کشور تولید شد اما کشاورزان به جای فروش تضمینی پیله‌تر محصولات خود را به‌طور متوسط با قیمتی بیش از ۳۴ هزار تومان در قالب خریدهای توافقی می‌فروختند. این در حالی بود که قیمت تضمینی هر کیلوگرم پیله‌تر در این سال ۱۸ هزار و ۱۰۴ تومان تعیین شده بود.

قیمت خرید تضمینی پیله‌تر ابریشم در سال ۹۸ از سوی دولت با ۲۱ درصد افزایش، ۲۱ هزار و ۹۰۶ تومان تعیین شد. در سال ۹۹ هم قیمت هر کیلو پیله‌تر ابریشم ۳۲ هزار تومان اعلام شد در حالی که قیمت پیشنهادی متولیان صنعت ابریشم برای هر کیلوگرم پیله‌تر حدود ۳۶ هزار تومان بود.

افزایش تولید و کاهش واردات

مسئولان وزارت جهاد کشاورزی پیش‌بینی می‌کنند که در سال جاری ۱۷۵۰ تن پیله‌تر ابریشم در پرورش بهاره تولید شود. از این میزان پیله نزدیک به ۲۸۵ تن نخ ابریشم تولید می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد که ایران سالانه نیاز به ۵۴۰ تا ۵۵۰ تن نخ ابریشم دارد. برای تولید این میزان نخ به ۳۳۰۰ تن پیله نیاز است. بنابراین تا رسیدن به نقطه خوداتکایی کامل، فاصله داریم.

در همین راستا، مسئولان وزارت جهادکشاورزی تصمیم گرفتند پس از ۲۳ سال وقفه، پرورش پاییزه کرم ابریشم را از دو سال پیش در هشت استان کشور آغاز کنند. این برنامه در مناطق معتدل و نواحی که بارندگی خوبی دارند و امکان تامین برگ توت و پرورش فراهم است، پیگیری شد. با برنامه‌ریزی انجام شده، میزان خود اتکایی صنعتی مانند فرش کشور، به نخ ابریشم داخلی افزایش یافت.

بنا بر اعلام وزارت جهاد کشاورزی با احتساب پرورش پاییزه کرم ابریشم و تولید مقداری پیله‌تر ابریشم در این فصل، میزان خوداتکایی صنعت فرش و منسوجات ابریشمی به نخ ابریشم داخلی در سال ۱۴۰۰ به ۵۵ درصد افزایش می‌یابد.

سال گذشته هم یک هزار و ۶۷۸ تن پیله‌تر ابریشم در کشور تولید شده بود که با این مقدار تولید، خوداتکایی صنعت فرش و منسوجات ابریشمی به نخ ابریشم داخلی از ۲۸ درصد به ۴۸ درصد در سال ۹۹ رسید. به این ترتیب رکورد تولید طی ۱۲ سال اخیر در بخش پیله‌تر ابریشم شکسته شد و واردات نخ ابریشم در سال ۹۹ نیز ۷۳ درصد کاهش یافت.

آغاز برداشت پیله‌تر ابریشم در کشور

عدیل سروی‌زرگر رییس مرکز نوغانداری به ایانا از آغاز برداشت پیله‌تر ابریشم خبرداد. وی گفت: توزیع تخم نوغان تا ۱۳ خرداد ماه در کشور ادامه خواهد داشت اما در استان‌هایی که کار تولید زودتر شروع شده، برداشت پیله را آغاز کرده‌ایم.

وی افزود: استان‌های گلستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و مناطق گرمسیر از ۱۰ روز پیش کار برداشت پیله ابریشم را شروع کرده‌اند و استان گلستان رتبه سوم تولید پیله ابریشم را دارد.

سروی با اشاره به این که تاکنون ۴۱ هزار جعبه تخم نوغان در کشور توزیع شده است، عنوان کرد: این توزیع در استان‌های ساحلی، معتدل و سردسیر مانند مازندان و گیلان ادامه دارد.

وی افزود: قیمت پیله ابریشم در سال جاری حدود ۱۱۵ تا ۱۳۵ هزار تومان است و این افزایش قیمت باعث رضایت‌مندی نوغانداران شده است.

رییس مرکز نوغانداری کشور با بیان این که پیله ابریشم بر اساس کیفیت توسط تجار خریداری می‌شود، ادامه داد: با افزایش تولید پیله ابریشم و به‌منظور جلوگیری از زیان نوغانداران در صورت نیاز، سازمان تعاون روستایی پیله ابریشم را از استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان، مازندران و گیلان به صورت توافقی خریداری خواهد کرد.

وی افزود: کارخانه ابریشم گیلان در حال راه‌اندازی است و در حال تامین مواد اولیه مورد نیاز کارخانه هستند.

رییس مرکز نوغانداری کشور با اشاره به بروز خشکسالی در کشور و مشکل تامین برگ توت اذعان کرد: به منظور رفع این مشکل، امسال ۴ برابر سال‌های گذشته نهال توت در اختیار نوغانداران قرار گرفت.

وی افزود: برای سال جاری ۷۰۰ هزار اصله نهال توت به منظور پرورش کرم ابریشم در کشور توزیع شد در حالی که در سال گذشته، میزان توزیع ۱۸۷ هزار اصله بود.

سروی عنوان کرد: از لحاظ میزان تولید، به ازای هر جعبه تخم نوغان نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بهتری داریم و امیدواریم تا پایان جمع‌آوری پیله‌ها شاهد افزایش راندمان تولید و بهبود شرایط نوغان‌داری در کشور باشیم.