به گزارش آتیه‌آنلاین، خطوط دیپلماتیک میان مسکو و واشنگتن این روزها بسیار مشغول و پر رفت‌وآمد است. از زمانی که «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری آمریکا بر سر کار آمده است، دو کشورها بارها بر سر مسائل مختلف به یکدیگر تاخته‌اند. تا به اینجای کار که به نظر می‌رسد رویکرد بایدن در قبال روسیه همانند موضعی است که «دونالد ترامپ»، رئیس پیشین کاخ سفید در قبال چین اتخاذ کرده بود؛ تهاجمی و آکنده از تحریم‌های گوناگون.

موج جدید تحریم‌ها

خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنج‌شنبه گزارش داد که دولت جو بایدن این تحریم‌های جدید علیه روسیه را به بهانه اقدامات روسیه از جمله هک و حملات سایبری و همچنین مداخله مسکو در انتخابات آمریکا وضع کرد. براساس این تحریم‌ها، آمریکا همچنین ۱۰ دیپلمات روس را از خاک آمریکا اخراج کرد. خبرگزاری اسپوتنیک نیز گزارش داد که ۳۲ فرد و نهاد روسی تحت این تحریم ها قرار گرفته‌اند. گفتنی است که این تحریم‌های گسترده در واکنش به هک کمپانی «سولار ویندز» که دولت آمریکا معتقد است روسیه مقصر آن بوده، اعمال می‌شوند. این حمله سایبری به هکرها این امکان را داد تا به هزاران کمپانی و دفاتر دولتی که از نرم‌افزارها و محصولات کمپانی «سولار ویندز» استفاده می‌کردند، دسترسی پیدا کنند. در آن زمان، «برد اسمیت»، رئیس شرکت مایکروسافت این حمله را که در دسامبر سال گذشته شناسایی شد یه عنوان «بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین حمله‌ای که جهان تاکنون به خود دیده» توصیف کرد.

واکنش روسیه به این تحریم‌ها سریع و انتقادی بود؛ پس از اعلام تحریم‌های کاخ سفید، روسیه سفیر آمریکا در مسکو را احضار کرد. این خبر را «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد. وی گفت که این اقدام در پی تحریم‌های جدید واشنگتن علیه روسیه روی داده است. زاخارووا در نشستی خبری گفت: «نتایج این گفت‌وگوها را اعلام خواهیم کرد.» وی در ادامه خاطرنشان کرد که مسکو بارها تاکید کرده که مسیر تحریم به سود مردم هیچ یک دو کشور نیست.

این تحولات در حالی روی می‌دهد که پیشتر بایدن پیشنهاد برگزاری نشستی را با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه داده بود. بنا به گزارش بی‌بی‌سی، کاخ سفید طی روزهای اخیر اعلام کرد که رئیس‌جموری آمریکا، در تماس تلفنی با همتای روس خود، پیشنهادی در خصوص دیدار حضوری دو طرف در کشور ثالث را مطرح کرده است. کاخ سفید با اشاره به این تماس تلفنی اعلام کرد که بایدن بر تمایل خود برای ایجاد یک رابطه پایدار و قابل پیش‌بینی با روسیه که تامین‌کننده منافع آمریکا باشد، تاکید کرده است. وی همچنین با ارائه برگزاری این نشست در کشوری ثالث، خواستار رایزنی درباره مسائل مورد اهتمام دو طرف از جمله پیمان استارت نو، شده است. بر اساس این گزارش، بایدن همچنین از تحولات اخیر در مرزهای روسیه و اوکراین ابراز نگرانی کرده و از مسکو خواسته است در مسیر تنش‌زدایی گام بردارد. از سوی دیگر، دفتر «سائولی نینیسته»، رئیس‌جمهوری فنلاند روز چهارشنبه‌ اعلام کرد که آماده است میزبان نشست احتمالی بین ولادیمیر پوتین جو بایدن باشد. این دفتر در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا فنلاند می‌تواند هلسینکی یا یک شهر دیگر فنلاند را به عنوان محل دیدار بین روسای جمهور روسیه و آمریکا پیشنهاد دهد، گفت: «فنلاند همیشه تلاش‌های دیپلماتیک خوب خود را ارائه داده است. در مورد این دیدار احتمالی نیز، آمادگی فنلاند برای برگزاری نشست بین دو رهبر به دو طرف ابلاغ شده است.» ریاست جمهوری فنلاند تصریح کرد که پیشنهاد فوق در زمان مشخصی ارائه شد نه هنگام گفت‌وگوی تلفنی روز گذشته بین بایدن و پوتین. البته نشستی هم که پیشتر میان پوتین و ترامپ روی داد نیز در فنلاند برگزار شد.

افزایش تنش یا تنش‌زدایی؟

درگیری‌های میان دو طرف در حالی رو به افزایش دارد که رئیس‌جمهوری آمریکا ساعاتی پس از اعمال تحریم‌های این کشور علیه روسیه، در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که کشورش به دنبال تشدید تنش با مسکو نیست. وی با اشاره به تحریم‌های اخیر آمریکا علیه روسیه، از آنها به عنوان محدودیت‌هایی «متناسب» یاد کرده و گفت که روسیه به دنبال تشدید تنش با روسیه نیست بلکه در صدد ایجاد روابطی پایدار و قابل پیش‌بینی است. بایدن با بیان این‌که گفت‌وگوی تلفنی اخیر وی با رئیس‌جمهوری روسیه «صریح و محترمانه» بوده است، گفت که آمریکا و روسیه به عنوان دو قدرت بزرگ، مسئولیت زیادی در ثبات جهان دارند. وی افزود که اکنون وقت کاهش تنش‌ها است.

کرملین البته چنین لحن گرم و صمیمی‌ای را پیش نگرفت. سخنگوی کرملین روز ‌پنج‌شنبه‌ تاکید کرد، تحریم‌های جدید آمریکا علیه روسیه به برگزاری نشستی میان روسای جمهوری این دو کشور کمکی نخواهد کرد و تصمیم نهایی را رئیس‌جمهوری روسیه می‌گیرد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین در کنفرانسی خبری به خبرنگاران گفت: «حقیقت این است که تحریم‌های بالقوه آمریکا علیه روسیه به هیچ وجه به برگزاری نشستی میان ولادیمیر پوتین و جو بایدن کمکی نخواهد کرد. اما در نهایت تصمیم گیری در خصوص این نشست با روسای جمهوری روسیه و آمریکاست. پیشنهاد این نشست از سوی رئیس جمهوری آمریکا مطرح شده و اکنون تصمیم نهایی را ولادیمیر پوتین اتخاذ می‌کند.» وی همچین تاکید کرد: «اظهارات اخیر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا درباره برگزاری نشستی قریب‌الوقوع میان بایدن و پوتین به احتمال زیاد به نشست قریب‌الوقوع تغییر آب و هوا اشاره داشته است. حضور پوتین در این نشست همچنان تحت بررسی است و هنوزهیچ تصمیمی درخصوص آن اتخاذ نشده است.» این سخنگو افزود: «نخست آنکه مسلما برنامه‌ریزی برای یک نشست دوجانبه به این سرعت انجام نمی‌شود، این امر هنوز در مرحله تجزیه و تحلیل قرار دارد. دوم آنکه، معتقدم بلینکن درباره نشست تغییر آب و هوا که قرار است هفته آتی برگزار شود، صحبت می‌کرد.»

این در حالی است که تنش‌ها میان غرب و روسیه بر سر تحولات اوکراین رو به افزایش دارد و دو طرف یکدیگر را به اقدامات تحریک‌آمیز متهم می‌کنند. در همین راستا، روز گذشته -‌جمعه- «ولودیمیر زلسنکی»، رئیس‌جمهوری اوکراین طی سفری به فرانسه رفته و با «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری این کشور دیدار کرد. در این نشست که در کاخ الیزه برگزار شد، «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان نیز حضور داشت. بنا به اظهارات یک منبع آگاه در کاخ الیزه، بررسی روابط با روسیه و تنش‌ها در شرق اوکراین از جمله مهم‌ترین مسائلی بود که دو طرف درباره آن به بحث و تبادل نظر پرداختند.

به نظر می‌رسد که وضعیت روابط میان روسیه و آمریکا همچنان پرتنش و آکنده از اصطکاک است و بعید است که بتوان به این زودی‌ها بر آن فائق آمد، حتی اگر نشستی هم در یک کشور ثالث میان رؤسای جمهور دو کشور صورت بگیرد.

گزارش از: فرزاد سیف نیا