به گزارش آتیه‌آنلاین، براساس اعلام وزارت خارجه آمریکا دور جدید گفتگوهای استراتژیک میان بغداد - واشنگتن از هفتم آوریل آتی (۱۸ فروردین) از سر گرفته می‌شود. با افزایش تنش در داخل عراق و رشد روزافزون شاخص‌های بحران‌زا در این همسایه غربی ایران، بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای، تاریخ از سرگیری گفت‌وگوی استراتژیک میان بغداد و واشنگتن و محورهای اصلی آنرا اعلام و آینده این دور از مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد.

شبکه العراقیه با انتشار اطلاعیه وزارت خارجه ایالات متحده خاطرنشان کرد، در این بیانیه آمده است: «مقرر شد گفت‌وگوهای استراتژیک با عراق در هفتم ماه آوریل برگزار شود و در آن درباره پرونده‌های امنیتی، مبارزه با تروریسم، اقتصاد، انرژی، مسائل سیاسی و همکاری در زمینه آموزش و موضوعات فرهنگی مذاکره خواهد شد».

این در حالی است دور نخست گفت‌وگوی استراتژیک بغداد و واشنگتن با استناد به توافقنامه راهبردی سال ۲۰۰۸ میلادی، ماه ژوئن سال گذشته میلادی از طریق ویدئوکنفرانس برگزار شد و دو طرف در بیانیه پایانی دور نخست، تاکید کردند که با توجه به پیشرفت حاصل شده در زمینه نابودی گروه تروریستی داعش، آمریکا طی ماه‌های آینده به کاهش شمار نیروهای خود در عراق و گفت‌وگو درباره وضعیت نیروهای باقی مانده ادامه می‌دهد؛ در حالی که تمرکز کنونی دو کشور روی توسعه یک رابطه امنیتی عادی و مبتنی بر منافع مشترک است.

سناریوی پوششی

از طرفی پارلمان عراق اوایل سال گذشته میلادی در واکنش به شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ابومهدی المهندس، نایب رئیس سازمان حشد شعبی در حمله هوایی آمریکا در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد، مصوبه خروج نیروهای خارجی و در رأس آنها نظامیان آمریکایی را تصویب کرد که بر اساس آن، دولت این کشور ملزم به لغو درخواست کمک خود از ائتلاف بین‌المللی مدعی مبارزه با تروریسم به رهبری واشنگتن و تعهد نسبت به پایان حضور نیروهای خارجی و جلوگیری از استفاده آنها از خاک، آب و آسمان عراق شد.

مصوبه پارلمان عراق در خصوص خروج نیروهای مسلح تحت فرماندهی سنتکام در شرایطی حضور و استقرار ارتش ایالات متحده در عراق را تحت تاثیر قرار داده که برخی تحلیلگران مسائل عراق بر این باورند که ارزیابی جامعه اطلاعاتی ایالات متحده به ریاست آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) از وضعیت واشنگتن در روند سیاسی - امنیتی در داخل این کشور مثبت نبوده و همین امر باعث شده تا در راهبرد جدید کاخ سفید در خصوص ادامه حضور آمریکا در عراق، بیشتر توانِ واشنگتن به حوزه دیپلماتیک معطوف شود. بر همین اساس گفتگوهای استراتژیک در زمره همین گمانه‌زنی ارزیابی  شده و میتواند فصل جدیدی از سیاست‌های غرب در عراق را به نمایش بگذارد.

در همین راستا روز گذشته (شنبه) سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در جمع خبرنگاران تأکید کرد که دولت بایدن در پی تقویت شراکت با عراق در مرحله پیش رو است. میدل ایست نیوز در گزارشی با اشاره به اظهارات مقامات وزارت خارجه آمریکا نوشت: «ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روز گذشته در واشنگتن تأکید کرد که دولت جو بایدن در پی تقویت شراکت با عراق در مرحله پیش رو است و دولت بایدن برقراری روابط سازنده میان بغداد و اربیل را به نفع منافع واشنگتن می‌داند».

ابقای آمریکا در عراق

اظهارات وی در خصوص روابط موجود میان بغداد - اربیل در حالی توجه برخی رسانه‌های عراقی را به خود جلب کرده است که رئیس جمهور عراق در گفت‌وگو با اسکای نیوز عربی اعلام کرده روابط میان بغداد و اربیل باید مبتنی بر قانون اساسی باشد و کردها، یکی از گروه‌های اصلی تشکیل دهنده جامعه عراق هستند.

برهم صالح در بخشی از سخنان خود اعلام کرد که «امکان دارد قانون اساسی در زمینه تفسیر آن و دیگر موارد، دیدگاه‌ها و برداشت‌های متفاوتی داشته باشد اما باید تصمیم نهایی را بگیریم. این رابطه در حال حاضر، رابطه‌ای ناسالم است و نه تنها دارای مشکل است، بلکه ساختارهای آن حقیقتاً دیگر به نفع ادامه اوضاع کنونی نیست و گفتگوی ملی باید به صورت ریشه‌ای و واقعی این موضوع را مورد بررسی قرار دهد؛ چراکه کردها یکی از بخش‌های اصلی این جامعه هستند و از آوارگی، ربوده شدن و کشتار جمعی رنج برده‌اند».

برهم صالح معتقد است روابط عراق با آمریکا، رابطه‌ای بسیار مهم و اساسی برای بغداد است و این روابط مبتنی بر منافع مشترک بوده و اکنون گفت‌وگوی راهبردی بین عراق و آمریکا وجود دارد که این گفت‌وگو دربرگیرنده موضوعات مختلفی از جمله مسائل اقتصادی و سیاسی و همچنین حضور نظامیان آمریکا است. این اظهارات در شرایطی واکنش‌های مختلفی را در عراق به دنبال داشت که برخی از مقامات سیاسی و نمایندگان پارلمان بغداد، اجرای تمام مفاد قانون مصوب در خصوص خروج آمریکایی‌ها را کماکان در صدر مطالبات خود دنبال میکنند. با این وجود رییس جمهور عراق معتقد است نیروهای آمریکایی بنا به درخواست عراق به منظور جنگ با اعضای گروه تروریستی داعش وارد این کشور شدند و ائتلاف بین‌المللی ضد داعش تحت امر واشنگتن نقش مهمی در حمایت از عراقی‌ها در پیروزی بر داعش داشت.

با وجود واکنش‌های مختلف به حضور و خروج عناصر آمریکایی از عراق،  وزارت خارجه ایالات متحده بر این باور است که آمریکا شراکتی راهبردی با عراق دارد و تاکنون دو دور گفت‌وگوهای راهبردی میانشان برگزار شد و این به نفع آمریکاست.

تغییر بسترهای اقدام از سوی واشنگتن در حالی در دوره دمکرات‌ها با شدت بیشتری در حوزه دیپلماتیک دنبال میشود که برخی ناظران مسائل بین‌الملل معتقدند مناسبات جاری واشنگتن در بغداد متاثر از چند شاخص مهم و غیرقابل انکار تعریف میشود. شاخص‌هایی که اکثر آنها تاثیرپذیر از چالش‌های موجود میان ایران و آمریکا بوده و همین امر سبب شده که کاخ سفید این امکان را پیدا نکند تا بتواند روابط خود با عراق را در یک کانال دوجانبه دنبال کند.

در آخر باید خاطر نشان کرد که آنچه از ارزیابی سازمان‌های بین‌المللی در خصوص مناسبات دوجانبه میان واشنگتن و بغداد مشخص است تاثیر غیر قابل انکار تهران بر این مناسبات و کنشگری آمریکا در سطوح مختلف در این کشور عربی است. ناگفته نماند که اساساً سیاست ایالات متحده نه تنها در عراق بلکه در تمام منطقه غرب‌آسیا به نوعی با ابهام همراه است تا بتواند دوگانگی خارج از استاندارد را به افکار عمومی منطقه تزریق کند که در نهایت واشنگتن به دنبال ایجاد خطای محاسباتی علیه رقبای خود در منطقه است تا در نهایت اوضاع را به نفع خود مهندسی کند.

گزارش: اردشیر حبیبی