او می‌گوید: این طرح برای به نتیجه مطلوب رسیدن نیازمند اعتبارات و تسهیلات بیشتری است تا بتواند کارفرمایان را برای پیوستن به این طرح ترغیب کند و جامعه هدف بیشتری مشمول این طرح شوند.
این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌افزاید: «یارانه دستمزد» طرحی است که برای نخستین‌بار در ۴۰ سال گذشته اجرا شده؛ چراکه طی دهه‌های گذشته تاکنون، مشوق‌های کارفرمایی به این شکل اجرا نشده و به همین دلیل هم استقبال زیادی را در سال گذشته از سوی کارفرمایان شاهد بودیم.
آتیه‌آنلاین گفت‌وگویی درباره جزییات طرح «یارانه دستمزد» با علاءالدین ازوجی - مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیرکل دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال - انجام داده که مشروح آن را در ادامه از نظر می‌گذرانید:
طرح «یارانه دستمزد» چگونه تدوین و اجرا شد و چقدر مورد استقبال کارفرمایان قرار گرفت؟
فاز نخست طرح یارانه دستمزد را در سال گذشته از هشت استان ایلام، کردستان، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، کرمانشاه، لرستان، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد آغاز و برای شروع فاز دوم، ابتدا موافقت آن را از سازمان برنامه و بودجه دریافت کردیم و پس از آن وارد فاز دوم شدیم. برای اجرای این طرح که در سه فاز پیش‌بینی شده هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که هم‌اکنون نیز ثبت‌نام در این طرح در همه استان‌های درگیر ادامه دارد.
طرح یارانه دستمزد، هزینه اشتغال را در استان‌هایی که نخستین‌بار درگیر شده بودند کاهش داد؛ گرچه در ماه‌های نخست به دلیل عدم شناخت کافی کارفرمایان، استقبال مناسبی از آن صورت نگرفت اما به تدریج در زمینه نهادینه کردن و شناساندن آن گام برداشتیم و جلسات متعددی را با بخش خصوصی برگزار کردیم که نهایتا منجر به استقبال بسیار مناسب از سوی کارفرمایان بخش خصوصی شد. مطالعات این طرح از سال ۱۳۹۲ آغاز شد و در سال گذشته که فاز نخست آن را وارد مرحله اجرایی کردیم، پیش‌بینی ما با توجه به شرایط موجود اشتغالزایی ۵ هزار و ۸۷۸ نفر در هشت استان بود، اما در سال گذشته اشتغالزایی حاصل شده از محل اجرای این طرح به ۷ هزار و ۷۰۰ هزار نفر رسید که بسیار فراتر از انتظارات و برآوردهای موجود بود.
چه شد که این استقبال بیشتر و این میزان از اشتغال در کشور ایجاد شد؟
باید اذعان کنیم در ابتدای اجرایی شدن این طرح، استقبال چندانی از آن صورت نگرفت؛ لذا به این نتیجه رسیدیم که این موضوع به دلیل عدم شناخت و آگاهی کافی کارفرمایان از «یارانه دستمزد» است. در نتیجه به سراغ بخش خصوصی رفتیم و جلسات بسیاری با آن‌ها برگزار کردیم. در همان ایام فعالان و کارفرمایان بخش خصوصی را از اتاق تعاون، اتاق اصناف و اتاق بازرگانی و دیگر بخش‌های خصوصی مرتبط با هشت استان درگیر در فاز نخست این طرح را به استان چهار محال و بختیاری دعوت کردیم و با آن‌ها به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
همین مسأله، گفتمان مشترکی بین ما و بخش خصوصی ایجاد کرد و سبب شد تا آن‌ها به سمت این طرح بیایند و اتفاقا استقبال بسیار مناسبی از آن کنند. به این ترتیب توانستیم اعتماد کارفرمایان را به طور کامل جلب کنیم.
فاز دوم چگونه و از چه زمانی آغاز شد؟
پس از اجرای فاز نخست طرح «یارانه دستمزد» و پیامدهای مثبتی که ناشی از استقبال کارفرمایان و اشتغالزایی مناسب در این استان‌ها به وجود آمد، تصمیم بر آن شد تا بر اساس نظر دولت، هشت استان مرزی و درگیر با سیل را به استان‌های غیربرخوردار فاز نخست اضافه کنیم؛ چراکه آن‌ها نه‌تنها از سیل آسیب‌دیده بودند بلکه کرونا نیز به مشاغل این استان‌های کمتر برخوردار آسیب زیادی وارد کرده بود.
اردبیل، خراسان شمالی، آذربایجان غربی، بوشهر، مازندران، هرمزگان، گلستان و خوزستان جز هشت استانی بودند که در فاز دوم به طرح «یارانه دستمزد» اضافه شدند. در حال حاضر ۲ هزار و ۱۸۰ بنگاه و ۹ هزار و ۲۶۲ نفر نیروی انسانی جویای کار در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد هزار و ۶۷۱ بنگاه توانسته‌اند با ۷ هزار و ۷۲۳ نفر قرارداد امضا کرده و این تعداد را شاغل کنند.
آیا این طرح به استان‌های دیگر نیز توسعه می‌یابد و برای توسعه و ادامه آن آیا نیازی به طرح تکمیلی و حمایت بیشتر از کارفرمایان وجود دارد؟
برای فاز سوم این طرح در صددیم تا با اخذ موافقت سازمان برنامه و بودجه، دیگر استان‌های کشور را وارد این طرح کنیم و با توجه به شرایطی که شیوع ویروس کرونا برای مشاغل کشور ایجاد کرده، به نظر می‌رسد ادامه طرح «یارانه دستمزد» مستلزم اعطای اعتبارات بیشتر و دیگر روش‌های حمایتی و مشوق‌هایی دارد تا کارفرمایان استقبال بیشتری از این طرح در قالب فاز دوم و سوم داشته باشند.
البته یکی از منابعی که در تدوین این طرح در نظر گرفته‌ایم این است که بخشی از درآمدهای حاصل از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها در اجرای این طرح استفاده شود که البته تاکنون این پیشنهاد به تصویب نرسیده و منابع مالی مورد نیاز طرح «یارانه دستمزد» از محل اعتبارات بودجه سالیانه تأمین شده است.
اگر بخواهیم کارفرمایان در شرایط اقتصادی کنونی به قراردادشان با نیروی کاری که جذب کرده‌اند در سال‌های آتی پایبند باشند و نیروی کار نیز شغل پایداری طی سال‌های پیش‌رو پیدا کند، بهتر است در سال آینده نیز این یارانه‌ها به کارفرمایان پرداخت شود و در این صورت به بودجه و اعتبارات بیشتری نیاز داریم.
شرایط پرداخت یارانه دستمزد به بنگاه‌های حاضر در این طرح و کارفرمایان چگونه است؟
در قالب این طرح، کارفرمایان و افراد فارغ‌التحصیل دانشگاهی جویای کار در سامانه «یارانه دستمزد» ثبت‌نام می‌کنند و این سامانه کمک می‌کند که این دو گروه یکدیگر را یافته و پس از به توافق رسیدن با یکدیگر، در صورتی که قراردادی بین آن‌ها منعقد شود، کارفرما و بنگاه اقتصادی مورد نظر می‌تواند از یارانه دستمزد ۳۰ درصدی که ابلاغ شده، استفاده کند.
البته از چند ماه پس از اجرای طرح «یارانه دستمزد» سامانه‌ای برای آن تعریف کردیم و همه به جای ثبت‌نام دستی به صورت آنلاین در این سامانه می‌توانند ثبت‌نام کنند و دائما و در چندین مرحله فیلترهای لازم روی این فرایند اعمال می‌شود و سرانجام پس از اینکه قرارداد بین کارفرما و افراد مشمول این طرح بسته و حق بیمه آن نیز رد شود، یارانه دستمزد بر اساس فرمول‌های محاسباتی به کارفرما پرداخت می‌شود.
اگر کارفرما در شرایطی نیروی کار جذب شده را قبل از ۱۲ ماه از کار اخراج کند چه سیستمی برای برخورد با این موارد در آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های آن دیده شده است؟
در دستورالعمل طرح پرداخت یارانه دستمزد همه این موارد دیده شده و اگر نیروی انسانی جذب شده، کارفرما یا شرایط بیرونی دیگر در اخراج یک نیروی انسانی جذب شده در قالب این طرح، قبل از ۱۲ ماه مقصر باشد، برخوردهای لازم در نظر گرفته شده است.
به عنوان مثال در ماده ۱۶ آخرین اصلاحیه دستورالعمل مورد نظر که پنجم مهرماه منتشر شده آمده است: چنانچه در هر مرحله از اجرای طرح یارانه دستمزد عدم اشتغال جوینده کار در کارگاه محرز شود، کارفرما علاوه بر استرداد کل یارانه دریافتی به حساب موسسه عامل، تا پایان اجرای برنامه ششم از مزایای برنامه یارانه دستمزد و کمک‌های بلاعوض سایر برنامه‌های اشتغالزایی محروم می‌شود. جوینده کار بیکار شده نیز از طریق سامانه به کارفرمای متقاضی دیگری معرفی می‌شود تا ادامه مرحله اشتغال خود را طی کند.
همچنین روند اجرایی به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که افراد جویای کار در صورت انتقاد یا داشتن مشکلی در این زمینه بتوانند از طریق سامانه و دیگر روش‌های ممکن مسائل خود را با ما در میان بگذارند تا فرایند انعقاد قرارداد با آن‌ها هر چه سریع‌تر انجام شود. به عنوان مثال فردی به ما اعتراض کرد که با وجود گذشت چند هفته از انجام شدن مراحل ثبت‌نام و جذب، قراردادی با منعقد نشده و در همین راستا پیگیری‌های لازم صورت گرفت و مشکل آن فرد را حل کردیم.
دیگر شرایط و سهمیه‌بندی‌های استانی در طرح «یارانه دستمزد» چگونه پیش‌بینی شده است؟
سهمیه‌بندی‌های استانی بر اساس معیارها و پارامترهای مشخصی با ضرایب خاصی در نظر گرفته شده و بر این اساس کارفرماهای استان‌های مختلف می‌توانستند در این طرح ثبت‌نام کنند؛ اما به تدریج برخی استان‌ها مانند لرستان که استقبال بسیار خوبی از این طرح داشتند، درخواست افزایش سهمیه را مطرح کردند و با توجه به اینکه در برخی استان‌ها هنوز به ۴۰ درصد سهمیه‌شان نرسیده بودند، سهمیه آن‌ها کسر و به استان لرستان اضافه شد. از سوی دیگر، ما در اصلاحیه‌هایی که روی دستورالعمل پرداخت یارانه دستمزد انجام دادیم، تسهیلات دیگری را در نظر گرفتیم. به عنوان مثال در ابتدا قرار بود تنها فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را پذیرش کنیم اما نهایتاً با توجه به شرایط موجود به این نتیجه رسیدیم که دیپلمه‌ها هم می‌توانند به این طرح بپیوندند.
نظر شما