در روز جهانی خاک مطرح شد؛ هشدار درباره نابودی خاک در آتشسوزی جنگلها
در روز جهانی خاک، مدیران و کارشناسان منابع طبیعی هشدار دادند که آتشسوزیهای اخیر جنگلها تنها درختان را نسوزانده، بلکه بخش ارزشمندی از خاک غنی و غیرقابلجایگزین منطقه را نابود کرده است؛ سرمایهای که تشکیل آن میلیونها سال زمان برده و در سکوت به خاکستر بدل شد.
سمپوزیوم بینالمللی روز جهانی خاک، «خاک سالم و مدیریت جامع حوزههای آبخیز شهری» به میزبانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور امروز برگزار شد و مسئولان و کارشناسان از ضرورت برنامههای حفاظت از خاک با توجه به پیامدهای تغییر اقلیم گفتند.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، صفدر نیازی شهرکی در این سمپوزیوم گفت: «آتشسوزی جنگلهای الیت، در کنار درختان، بسیاری از خاک غنی و مواد آلی را از بین برد که طی میلیونها سال تشکیل شده بود.»
نیازی شهرکی همچنین به کاهش سهم آب بخش کشاورزی به دلیل کاهش بارشها اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر میزان بارش از ۲۳۰ میلی متر در سال به حدود ۱۴۰ میلی متر رسیده است، در نتیجه این کاهش بارش سهم آب بخش کشاورزی از ۷۰ میلیارد متر مکعب به حدود ۴۰ میلیارد مکعب کاهش یافته است که مشخص نیست همین مقدار هم تأمین شود.»
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در ادامه با اشاره به آتشسوزیهای اخیر جنگلها گفت: «همه درباره درختان سوخته صحبت میکنند، اما کمتر کسی میپرسد چه مقدار خاک از بین رفته است در حالی که در هر نقطهای که آتش گرفت، بخشی از این سرمایه غیرقابل جایگزین نیز نابود شد.»
به گفته او چالشهایی مانند شوری خاک، فرسایش، کاهش ماده آلی، افت حاصلخیزی و آلودگی خاک، تهدیدهای مستقیم امنیت غذایی و کیفیت محیطزیست هستند: «۹۵ درصد جانداران کره زمین و بخش عمده تولید آب و غذا وابسته به خاک است، اما هنوز اهمیت آن در کشور به اندازه کافی جدی گرفته نشده است.»
در بخش دیگری از این نشست رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، رضا افلاطونی گفت حفاظت از خاک پیشنیاز اجرای سیاستهای کلان کشور در مقابله با بیابانزایی، کنترل گرد و غبار و مدیریت تابآور منابع طبیعی است. او در ادامه از نقش عملیات آبخیزداری در کاهش فرسایش و افزایش تغذیه آبخوانها گفت و تاکید کرد: «آبخیزداری دقیقاً نقطه اتصال مدیریت آب و خاک است و این اقدامات که همسو با فاز نهم برنامه آب یونسکو و محور علم در خدمت امنیت آبی است، موجب افزایش تابآوری اکوسیستمها در برابر خشکسالی میشود.»
در ادامه این سمپوزیوم همچنین معاون آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست سخنرانی کرد و از پیامدهای آتشسوزی در جنگلهای الیت گفت. هادی کیادلیری در حاشیه این نشست در گفتوگویی با ایرنا با اشاره به اینکه هنوز نیروها در حال تلاش برای مهار کامل آتش در جنگلهای الیت هستند اعلام کرد: «تخمین زده میشود که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد درختان در این منطقه آسیب دیده باشند.»
به گفته او برآوردهای اولیه نشان میدهند حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ هکتار از این جنگلها درگیر آتشسوزی شدهاند اما برآورد خسارات اصلی نیازمند مطالعه دقیق است، زیرا علاوه بر درختان، خاک، حیوانات، خزندگان و عناصر منحصربهفرد منطقه نیز در معرض آسیب قرار گرفته اند که نیازمند بررسی و مطالعه دقیق از میزان خسارتها است. او تاکید کرد خسارات اصلی شامل تخریب درختان پیر، گونههای نادر و ذخایر ژنتیکی است که تنوع زیستی منطقه را کاهش میدهند.
در روز جهانی خاک کارشناسان به اهمیت از بین رفتن خاک در کنار کاهش بارشها، افت منابع آب و تهدید تنوع زیستی اشاره کردند که امنیت غذایی و پایداری محیطزیست کشور را به چالش میکشد. آنها تأکید میکنند تنها با حفاظت از خاک، توسعه عملیات آبخیزداری و مشارکت مردم میتوان تابآوری اکوسیستمها را در برابر خشکسالیها و تخریب زیستمحیطی افزایش داد.
