اتحادیههای بیسلاح در برابر هوش مصنوعی؛ ضعف دانش برای مذاکره درباره آینده کار
گسترش مدیریت الگوریتمی در محیطهای کار اروپا، نگرانیها درباره نظارت گسترده، نقض حریم خصوصی و نبود آمادگی اتحادیههای کارگری برای مقابله با این فناوری را افزایش داده است.
مطالعه تازه کمیسیون اروپا نشان میدهد حدود یکچهارم محلهای کار اتحادیه اروپا، تصمیمات مدیریتی با استفاده از الگوریتمها و ابزارهای هوش مصنوعی گرفته میشود. این فناوریها بر شرایط کاری، دستمزد، زمانبندی وظایف و ارزیابی عملکرد تأثیر مستقیم دارند، اما اتحادیههای کارگری هشدار میدهند هنوز برای مقابله با این ابزارها آماده نیستند.
استفاده از مدیریت الگوریتمی، ابتدا در پلتفرمهای بزرگ مانند اوبر دیده شد، اما اکنون به مشاغل سنتی نیز گسترش یافته است. در بخش لجستیک فرانسه، به عنوان مثال، هوش مصنوعی برای برنامهریزی مسیر رانندگان استفاده میشود تا اطلاعاتی مانند ترافیک و موقعیت تحویل را لحظهای ارائه دهد.
کارشناسان میگویند این ابزارها میتوانند منجر به نظارت گسترده و کنترل دائمی کارکنان شوند؛ حتی زمانی که کارگر در حال استراحت است. تی جارک، دبیر کنفدراسیون اتحادیههای کارگری اروپا، میگوید بسیاری از اتحادیهها دانش یا منابع کافی برای مذاکره درباره تأثیر الگوریتمها بر کارکنان را ندارند.
او هشدار میدهد که مدیریت الگوریتمی میتواند درباره ساعت کاری، دستمزد، نوبتها و حتی دادههای سلامت روان کارکنان بدون اجازه تصمیمگیری کند و این اطلاعات را حتی پس از خروج کارکنان نیز ردیابی نماید. جارک میگوید «اکنون زمان آن رسیده که شرکتها بفهمند نمیتوانند تصمیمات مدیریتی را پشت الگوریتمها پنهان کنند».
او و سایر فعالان کارگری از اتحادیه اروپا خواستهاند دستورالعمل جدیدی برای محافظت از حقوق کارگران در برابر الگوریتمها تدوین کند. طبق آمار اتحادیه «یونییوروپا»، تنها ۲۳ توافق جمعی در سراسر اروپا به مدیریت الگوریتمی اشاره کردهاند. برخی اتحادیهها در اسپانیا و دانمارک موفق بودهاند، اما بیشتر اتحادیهها در اروپا بودجه و منابع لازم برای استخدام متخصصان داده و الگوریتم را ندارند.
قوانین فعلی اتحادیه اروپا تنها کارکنان پلتفرمی مانند رانندگان اوبر و آمازون را در بر میگیرد. در سال ۲۰۲۴، اتحادیه اروپا قانونی تصویب کرد که کارگران نمیتوانند بر اساس تصمیمات خودکار یا الگوریتمی اخراج شوند و شرکتها موظفند نظارت انسانی بر این تصمیمات داشته باشند و تغییرات الگوریتمها را به کارکنان اطلاع دهند.
با این حال، کارشناسان معتقدند این قوانین با واقعیت روز عقب ماندهاند و نمیتوانند پوشش کامل برای تمام کارگران فراهم کنند. آنها میگویند دستورالعمل جدید باید تضمین کند که همه کارگران حق دسترسی و بازبینی تصمیمات الگوریتمی را داشته باشند. فعالان حوزه کار پیشبینی میکنند که فناوری هوش مصنوعی در دهه آینده ۴۰ درصد مشاغل جهان را تحت تأثیر قرار میدهد.
در اروپا نیز مدیریت الگوریتمی اکنون بخشهایی مانند استخدام، زمانبندی، نظارت و ارزیابی عملکرد را شامل میشود و این روند باعث افزایش نیاز به قوانین روشن و شفاف برای حفاظت از حقوق کارگران شده است.
کارشناسان میگویند الگوریتمها نه تنها تصمیمات عملیاتی را سادهتر میکنند بلکه میتوانند فشار روانی بر کارگران را نیز افزایش دهند. جمعآوری دادههای گسترده بدون اطلاع کارمندان، ردیابی مداوم عملکرد و تغییرات خودکار در نوبتها، همه باعث شده تا کارکنان احساس کنند تحت کنترل دائمی هستند.
جارک تأکید میکند «ما از فناوری عقب هستیم؛ فناوری از مدتها پیش زندگی میلیونها کارگر اروپایی را تغییر داده، اما هنوز برای آن قانونگذاری نکردهایم.» او و دیگر فعالان کارگری امیدوارند که دستورالعمل جدید درباره هوش مصنوعی در محیط کار تا پایان سال جاری میلادی و همزمان با ابتکار «نقشه راه شغل باکیفیت» کمیسیون اروپا ارائه شود.
