هشدار درباره مصرف خودسرانه انسولین
متخصص داروسازی بالینی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به اهمیت آگاهی بیماران مبتلا به دیابت از اصول تزریق انسولین، روشهای نگهداری و نکات ایمنی آن، بر ضرورت انتخاب نوع مناسب و دوز انسولین با تشخیص پزشک و مشورت داروساز تاکید کرد.
دنا فیروزآبادی، متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، انسولین را یکی از داروهای حیاتی در کنترل دیابت برشمرد و گفت: مصرف صحیح انسولین نهتنها موجب کنترل مؤثر قند خون میشود، بلکه از بروز عوارض خطرناک مانند افت شدید قند و کتواسیدوز دیابتی پیشگیری میکند.
او ادامه داد: انتخاب نوع مناسب انسولین بر اساس مدت زمان اثربخشی کوتاهمدت، متوسط یا طولانیمدت و تنظیم دوز آن باید تنها از سوی پزشک و تحت پایش داروساز انجام گیرد.
فیروزآبادی با بیان اینکه تزریق انسولین اغلب در نواحی زیرجلدی مانند شکم، ران یا بازو انجام میشود، توضیح داد: محل تزریق باید روزانه تغییر کند تا از تغییر شکل بافت چربی (لیپودیستروفی) جلوگیری شود.
این داروساز همچنین بر لزوم توجه به استفاده از سرنگ یا قلم انسولین تمیز و یکبارمصرف برای پیشگیری از بروز عفونتهای پوستی تاکید کرد.
آگاهی از نحوه صحیح نگهداری دارو دیگر تاکید این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود و در این زمینه گفت: انسولینهای باز نشده باید در یخچال با دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شود، اما انسولین در حال مصرف را میتوان تا ۲۸ روز در دمای اتاق (زیر ۲۵ درجه) نگه داشت؛ بهشرط آنکه در معرض گرما یا نور مستقیم قرار نگیرد.
فیروزآبادی ادامه داد: از نکات مهم دیگر، بررسی تاریخ انقضا و رنگ ظاهری انسولین پیش از هر تزریق است؛ در صورت تغییر رنگ، وجود ذرات یا یخزدگی، باید از مصرف آن خودداری شود؛ داروسازان توصیه میکنند قبل از تزریق، دوز تجویزی با نسخه مطابقت داده شود و از ترکیب خودسرانه انواع مختلف انسولین پرهیز شود.
او با طرح یکی از موارد مهم در مورد مصرف انسولین تحت عنوان «Sick Day Warning» یا هشدار دوران بیماری بیان کرد: بیماران مبتلا به دیابت باید بدانند که در دوران تب، عفونت یا بیاشتهایی ناشی از بیماری، هرگز نباید مصرف انسولین را قطع کنند؛ اگر بیمار در این دوران قادر به خوردن غذا نیست، لازم است مایعات حاوی کربوهیدرات مانند آبمیوه طبیعی، سوپ یا ژله مصرف و میزان قند خون را در فواصل کوتاهتر بررسی کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: مشورت با داروساز و پزشک در صورت تغییر وضعیت جسمانی، مصرف داروهای جدید یا کاهش اشتها، نقش مهمی در پیشگیری از نوسانات خطرناک قند خون دارد.
به گفته او پایش منظم قند خون با دستگاه گلوکومتر، رعایت دوز تجویزی پزشک، نگهداری صحیح انسولین و آگاهی از هشدارهای دوران بیماری، از ارکان اصلی موفقیت در درمان دیابت با انسولین است.
