به گزارش آتیه‌آنلاین هپاتیت، بیماری‌ای است که می‌تواند روی ابعاد مختلف زندگی تأثیر منفی گذاشته و باعث ایجاد اختلال در روند عادی زندگی شود. هفته نخست آبان‌ماه، «هفته ملی اطلاع‌رسانی هپاتیت» است؛ بهانه‌ای برای اینکه ببینیم اولاً چرا کبد عضو مهمی است و ثانیا همیشه و به‌ویژه در محل کار چطور باید زندگی سالمی داشت.

هپاتیت، انواع مختلفی شامل نوع (A)، (B)، (C)، (D) و (E) دارد. نوع (A) معمولاً بیماری‌ای حاد و کوتاه‌مدت است اما انواع (B)، (C) و (D)، عموماً مزمن و پیش‌رونده هستند. نوع (E)، بیماری حاد ایجاد کرده و برای زنان باردار بسیار خطرناک است، اما برای درمان و کنترل و زندگی با این بیماری، راهکارهای خوبی وجود دارد. افراد مبتلا به هپاتیت می‌دانند که کبد آنها دچار التهاب و آسیب شده است؛ بنابراین باید سبک زندگی آنها در راستای کاهش و کنترل التهاب و جلوگیری از تحمیل بار اضافی به آن باشد. این بیماری علاوه بر اینکه به لحاظ جسمی روی بدن تأثیر منفی دارد، می‌تواند سلامت مغز را نیز تهدید کند. اغلب این افراد به دلیل بیماری و نشانه‌های آن دچار احساس شرم و خجالت بوده و به همین دلیل ممکن است دچار در خود فرورفتگی و گوشه‌گیری شوند. از سوی دیگر، بسیاری از آنها درباره بیماری خود به دیگران نمی‌گویند تا مبادا دیگران آنها را از ترس ابتلا کنار گذاشته و گوشه‌گیر شوند.

آداب زندگی با (A) و (B)

خبر خوب برای افراد مبتلا به هپاتیت (A) و (B) این است که این دو نوع بیماری پس از چند هفته مراقبت خوب و کافی، درمان می‌شوند اما افراد مبتلا به هپاتیت نوع (A) باید مراقب باشند که بیماری را به دیگران منتقل نکنند. این گروه در دوره بیماری بیش از مبتلایان به دیگر انواع هپاتیت نیاز به ماندن در منزل و خودداری از حضور در محل کار، مدرسه و انجام و حضور در فعالیت‌های جمعی دارند. رعایت نکاتی که در ادامه می‌آیند، سخت است اما باید آنها را برای حفظ سلامت دیگران رعایت کنید:

- سرویس جدا: باید سرویس بهداشتی و حمام افراد مبتلا از دیگران جدا باشد. بنابراین اگر مبتلا به هپاتیت نوع (A) هستید و پس از پایان کار، باید در محل کار حمام بروید، حمام نرفته و یا پس از حمام کردن محیط را برای استفاده دیگران ضدعفونی کنید. این مسأله درباره سرویس بهداشتی نیز صادق است.

- جداسازی وسایل: مسواک، حوله و دیگر وسایل شخصی شما باید از دیگران جدا باشد. حتماً باید از صابون مایع برای شستن دست‌ها استفاده کنید. در محیط کار، این وسایل را در کمد شخصی قرار دهید. برای ضدعفونی کردن مسواک از عصاره درخت چای استفاده کنید.

- لباسشویی مجزا: لباس‌های شما باید جداگانه شسته شوند. بنابراین اگر در محل کار امکان شستن لباس وجود دارد- در بعضی از مراکز شغلی، از لباسشویی‌های بزرگ برای شستن لباس کارگران استفاده می‌شود- لباس خود را به لباسشویی ندهید. در منزل نیز لباس‌های شما باید جداگانه شسته و در آفتاب خشک شوند.

آداب زندگی با (C) یا مزمن

بیماری، عاملی مهاجم و کسل‌کننده است؛ چه رسد به اینکه شکل مزمن درآید. هپاتیت نوع (C) و در بعضی موارد هپاتیت نوع (B)، به شکل مزمن در بدن باقی می‌مانند. این وضعیت باعث ضعف در عملکرد سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به دیگر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. اگر در یکی از این دو شرایط قرار دارید، به این موارد توجه کنید:

- از سموم دور باشید: بدن شما باید از هر نوع عامل مسمومیت‌زا مانند مصرف دارو بدون تجویز پزشک، نوشیدنی‌های مضر، سموم زیست‌محیطی یا موجود در محل کار و سموم موجود در غذا و آب دور باشد. اگر محیط کاری شما از نظر سموم دچار مشکلاتی است، حتماً از ماسک و دیگر محافظ‌ها استفاده کنید. دست و صورت را بشویید تا سموم روی بدن نمانند.

- تغذیه سالم: با تغذیه مناسب، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید. به این دلیل که بدن شما نیاز به مبارزه دائمی با عوارض مزمن هپاتیت دارد. نوشیدن آب کافی، میوه و سبزی تازه، غلات و حبوبات سبوس‌دار و گوشت بدون چربی و زودهضم مانند گوشت ماکیان و ماهی و خودداری از مصرف موادغذایی فرایند شده، از توصیه‌های مهم تغذیه‌ای است.

- حرکت کنید: ورزش و استراحت کافی دو عامل مهم برای تقویت سیستم ایمنی بدن هستند. ورزش توان سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهد.

- چند نکته خاص: اگر قرار است دارویی مصرف کنید (حتماً به تجویز پزشک)، آن را پیش از خواب مصرف کرده و به مقداری کافی هم همراه آن آب بنوشید. اگر تب کردید، ابتدا با پاشویه کردن برای کاهش تب اقدام کنید. این کار به مصرف دارو، اولویت دارد. به نظافت دهان و دندان توجه کنید. به این دلیل که مصرف دارو باعث خشکی دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندان‌ها می‌شود. بنابراین علاوه بر رعایت نظافت، به مقدار کافی آب و موادغذایی آبدار مصرف کنید.

بشقاب شما، کبد شما را می‌سازد

تغذیه مناسب، یکی از راهکارهای مهم برای درمان و کنترل عوارض بیماری هپاتیت است. این موارد را به خاطر بسپارید:

۱- کم و کوچک: یکی از عوارض ابتلا به هپاتیت، حالت تهوع پس از مصرف غذا - حتی به مقدار کم- است. دلیل آن هم بی‌اشتهایی است. بنابراین حجم غذا را کم و ارزش غذایی آن را بالا درنظر بگیرید. مهمترین وعده غذایی باید صبحانه باشد. آن را کامل و سالم مصرف کنید.

۲- مفید و کامل: برنامه غذایی روزانه شما باید حاوی کالری مناسب (۳۰ تا ۳۵ کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، پروتئین کافی (۵/۱ تا ۲ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، هیدرات کربن کافی (۶۰ درصد از انرژی دریافتی) و منابع چربی مفید مانند روغن‌های گیاهی باشد. این رژیم برای جلوگیری از تحلیل بافت عضلانی بدن است.

۳- با ارزش بالا: بیش از ۶۰ درصد از پروتئین مصرفی باید از منابع پروتئینی با ارزش بیولوژیکی بالا باشد. تخم‌مرغ، شیر، ماهی، گوشت قرمز بدون چربی، سویا، حبوبات و غلات از منابع مفید پروتئین هستند.

۴- ساده‌ها مفیدند: مصرف ژله، عسل، مربا و غذاهای نشاسته‌ای در صورتی که بدن آن را پس نزده و پزشک منعی برای آنها قائل نشده، مفیدند. آبمیوه‌های طبیعی و شیرین نیز از دیگر گزینه‌های خوب هستند.

۵- ویتامین‌ها مفیدند: از مصرف ویتامین‌های محلول در چربی باید تاحد ممکن پرهیز کرد. اما مصرف مکمل‌ (B) کمپلکس، (B۱)، (B۲)، ویتامین (C) و فولات مناسب است.

۶- بشقاب مفید: از گروه سبزیجات، یک واحد سبزی با برگ سبز تیره یا زرد مانند اسفناج، دو واحد از سایر سبزی‌ها و یک واحد از سبزی‌ها به شکل خام و مصرف دو واحد سیب‌زمینی و جانشین‌های آن، توصیه می‌شود. بهتر است برای مدتی از منزل غذا همراه خود ببرید تا بدن شما انرژی کافی پس از بیماری را دریافت کند.

نویسنده: مهتاب خسروشاهی روزنامه نگار