دیدگاه کلی و فلسفه اثر پروانه‌ای این است که کارهای کوچک انسان ها می‌تواند نتایج و ثمرات خیلی بزرگی داشته باشد. به بیانی دیگر تغییری کوچک که سبب بروز پدیده‌ای به بزرگی یک گردباد می‌شود. ویروس کرونا یا covid۱۹ یک ویروس وحشی و جهش یافته است که وقتی در بطن ریه می نشیند پس از چند روز به شکل انفجاری ریه را پر می کند و قلب را از کار می اندازد.

این ویروس در حال حاضر در تمامی کشورهای جهان جولان می دهد و افراد زیادی را مبتلا نموده‌است و قربانیان زیادی گرفته است. خاستگاه اصلی آن از استانی در چین بوده است که به سرعت به تمام نقاط دنیا سرایت کرده و عالم گیر شده است (اثر پروانه ای). اسف بارترین وضعیت این "خیربالذات و شرور بالعرض" (چیزی که به خودش آسیب و صدمه ای نمی زند ولی به دیگران آسیب می رساند)، تاثیرات مخرب آن بر اقتصاد ممالک است. این ویروس پیش از هر چیزی تهدیدی برای سلامت عمومی شناخته می شود، اما رفته رفته تبدیل به یک تهدید اقتصادی جهانی شده است. هرچند راهی برای مشخص کردن دقیق آسیب های اقتصادی ناشی از اپیدمی کرونا ویروس جدید وجود ندارد، اما این پاندومی، تأثیر منفی شدیدی بر اقتصاد جهانی گذاشته است و تعداد قابل توجهی از کشورها، رشد اقتصادی، منفی را تجربه نموده اند. این ویروس بر بخشهای مهم اقتصاد جهانی، نظیر بازارهای مالی، بازار نیروی کار، بازار انرژی و مسافرت و صنعت گردشگری اثرات مخربی را بر جای گذاشته است.  پرواضح است که کاهش صادرات بواسطه محدودیت ها و قرنطینه ها باعث کاهش درآمدها می گردد از طرفی با توجه به کم شدن منابع درآمدی دولت‌ها، فشار مالی مضاعفی بر آنها تحمیل خواهد شد و بر مشکلات موجود آنها خواهد افزود. به گونه‌ای که ممکن است درآمدهای پیش‌بینی شده در بودجه مصوب سال جاری آنها محقق نشود و باعث کسری بودجه پیش‌بینی نشده دولت ها گردد و در برخی از کشورها نیز ممکن است این کسری بودجه، بسیار شدید باشد.

در ایران نیز با توجه به شرایط اقتصادی، تحریم ها و... این معضل بغرنج تر است، چرا که ناخواسته باعث تعطیلی و کسادی برخی از کسب و کارها (هتل ها، رستوران ها، تاکسیرانی و...) و مراکز آموزشی (مدارس و دانشگاه ها) گردیده است و بدنبال آن بیکاری این مجموعه از شاغلین رقم می خورد و از دیگر سو معضل تورم – رکودی(stagflation) را تشدید می کند. سازمان تامین اجتماعی نیز همانند سایر سازمانها و نهادها از آثار و تبعات این ویروس در امان نبوده  و تزلرلی در  موازنه بین منابع و مصارف خود احساس می کند. از آنجایی که سازمان یکی از متولیان اصلی نظام سلامت در کشور است، این مسئله باعث افزایش شدید هزینه های درمانی  می گردد چراکه کادر درمانی و خانواده محترم آنها، تجهیزات پزشکی  و وسایل بهداشتی در این خصوص درگیر می باشند. از سوی دیگر رکود در کسب و کار و تعطیلی مشاغل در گیر با این ویروس، موجبات تعطیلی نیروهای شاغل را فراهم می آورد که منجر به افزایش بار مالی صندوق بیمه بیکاری بواسطه پرداخت مقرری بیمه بیکاری به این گروه می شود.

 واضح است که تعهدات قانونی سازمان بالغ بر ۶۰ درصد هزینه های سازمان را شامل می گردد و احتمال افزایش آن در این شرایط پیش بینی می گردد. مهم تر از همه اینکه بار مالی دولت بواسطه کاهش در تولید ناخالص ملی  افزایش می‌یابد ذکر این نکته ضروری است که هزینه های درمانی، پلیس، حوادث، بیمه و... باعث کاهش تولید ناخالص ملی خواهد شد. آشکارا مشخص است که افزایش هزینه های دولت منجر به افزایش بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی می گردد که این قضیه بنوبه خود باعث کسری صندوق تامین اجتماعی می شود. و سازمان در مضایق ارائه خدمات به بیمه شدگان، مستمری بگیران و طرف قراردادهای خدمات درمانی قرار خواهد گرفت. از دیگر سو وقتی کسب و کارها راکد می گردند ورودی‌های صندوق که همان حق بیمه ها می باشند کاهش می یابند در نتیجه منابع سازمان کاهش می یابد. که این مهم منجر به تحت الشعاع قرار گرفتن برخی از شاخص های مهمی چون نسبت پشتیبانی خواهد شد.  مع الوصف این ویروس همانند هر پدیده دیگری یکسری فرصت ها و تهدید های را بوجود می آورد که سازمان تامین اجتماعی نیز با هوشمندی و آسیب شناسی این تهدید، فرصت را غنیمت دانسته و توانسته با ارائه خدمات از طریق سامانه های الکترونیکی و سامانه های خدمات غیر حضوری را با عنوان طرح ۳۰۷۰ انجام دهد. البته به تعبیری این طرح را می توان "طرح کوچ "نامید چرا که کوچی از خدمات حضوری به خدمات غیر حضوری را موجب شده است. به عبارتی می توان بیان داشت که این طرح باعث کاهش بار مراجعات میلیونی مخاطبان سازمان به شعب تامین اجتماعی و کاهش برخی از هزینه ها و خلق منابع جدید را بدنبال دارد که نوعا دستاورد مهمی برای سازمان محسوب می شود. البته در این راستا لازم است ظرفیت ها شناخته شده و پس از آسیب شناسی و برداشتن موانع و مشکلات پیش رو در فراگیر تر شدن این طرح اقدامات اساسی تری صورت گیرد. جای بسی امیدواری است که استفاده از تکنولوژی‌های نوین، باعث رشد و گسترش پست الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و سایر خدمات الکترونیکی شده است که هم امکان انجام بسیاری از امور را به صورت الکترونیکی و بدون مراجعه فیزیکی فراهم نموده و هم باعث شده است که امکان انجام کارهای متنوع به صورت دورکاری فراهم شود تا کارها متوقف نشوند و لطمات اقتصادی ناشی از این بیماری، تا حدی، کمتر شود.

طبیعتا، دورکاری و همچنین عدم نیاز به مراجعه فیزیکی برای دریافت خدماتی که از طریق الکترونیکی نیز قابل دریافت است، باعث کاهش گسترش بیماری نیز شده و می شود. در این خصوص سازمان می تواند از طریق اطلاع رسانی، آموزش و حذف برخی از قوانین و بخشنامه های زائد که منسوخ شده و کارایی همسویی با فناوری دنیای جدید را ندارد راه را برای جذب بیمه پردازان جدید فراهم نموده و با ارائه خدمات الکترونیکی وسیع تر موجبات تسهیل در رشد و جذب حداکثری بیمه شدگان را تمهید نماید و رضایت مندی مشتریان را جلب کند و به آرمان های سازمان که در مختصات چشم انداز افق سال ۱۴۰۴ که همانا پایداری صندوق، پویایی، چابکی، پاسخگویی، ارائه خدمات و بهنگام و هوشمندی به تصویر کشیده شده است را جامعه عمل بپوشاند.

مصطفی ارجی، کارشناس متخصص اداره کل برنامه و بودجه سازمان تامین اجتماعی