به گزارش آتیه‌آنلاین، اتاق بازرگانی ایران گزارش «پایش تحولات تجارت جهانی» را منتشر کرد. در این گزارش آمده است که گرچه در هفته‌های اخیر آمریکا از عرصه نظامی افغانستان خارج شده است اما با توجه به اینکه از ۹ میلیارد دلار ذخایر ارزی دولت افغانستان، هفت میلیارد دلار آن در آمریکا نگهداری می‌شود و ۱.۳ دلار آن در سایر حساب‌های بین‌المللی است، همچنین ۷۰۰ هزار دلار آن در بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی نگهداری می‌شود، آمریکا می‌تواند بر رفتارهای اقتصادی طالبان اثر بگذارد.

از نگاه کارشناسان اتاق بازرگانی اهرم دیگر ایالات متحده آمریکا برای کنترل طالبان، وابستگی شدید افغانستان به اقتصاد جهانی است. افغانستان شدیدا کشوری وابسته به واردات است. در سال ۲۰۱۹ حجم واردات کالایی این کشور ۸.۶ میلیارد دلار بوده است. زغال سنگ، گندم و نفت در صدر کالاهای وارداتی افغانستان قرار دارند.

در این گزارش اشاره شده است: ۷۰ درصد نیروی برق افغانستان از طریق واردات تامین می‌شود و این واردات سالانه هزینه‌ای حدود ۲۷۰ میلیون دلار در بر دارد. طالبان امکان پرداخت چنین هزینه‌ای برای واردات برق بدون دسترسی به منابع مالی این کشور را ندارد. برآوردها نشان می‌دهد که طالبان تنها امکان تامین منابع مالی برای دو روز واردات برق افغانستان را دارد.

همچنین آمریکا مهمترین کشور ارائه دهنده کمک‌های بین المللی به افغانستان است. پیش از سقوط کابل افغانستان سالانه ۸.۵ میلیارد دلار کمک دریافت می‌کرد. این میزان کمک ۴۳ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد. ۷۵ درصد هزینه‌های عمومی این کشور از طریق کمک‌ها تامین می‌شود و ۵۰ درصد بودجه این کشور وابسته به کمک‌های بین‌المللی است.

طبق گزارش منتشر شده، از ۱۲ بانک افغانستان، سه بانک دولتی هستند که تحت تحریم‌های آمریکا قر ار می‌گیرند و به همین دلیل در هفته‌های اخیر برخی بانک‌ها ارتباطات خود را با شبکه بانکی افغانستان تعلیق کرده‌اند.

منابع مالی حاصل از نیروی کار افغانستان در خارج از این کشور ۴ درصد تولید ناخاصل داخلی افغانستان را شامل می‌شود که توسط کارگران در سایر نقاط جهان به افغانستان ارسال می‌شود و موسسه «چون وسترن یونیون» و «مانی گرام» این پول‌ها را به افغانستان منتقل می‌کردند که هر دوی این موسسه‌ها، همکاری خود را از ترس تحریم‌های آمریکا به تعلیق درآورده‌اند.

در این گزارش به آن سوی دیگر ماجرای تصرف افغانستان توسط طالبان هم اشاره شده است. طبق آنچه در گزارش ارائه شده، پس از تصرف افغانستان توسط طالبان، برای اولین بار ۵۰۰ تن کود شیمیایی از بندر گوادر پاکستان به افغانستان ارسال شده است و طالبان به شدت بر همکاری با چین و پاکستان تاکید کرده است. این گروه یا بهتر است بگوییم دولت جدید افغانستان، صریحا این کشور را بخشی از کریدور اقتصادی چین و پاکستان معرفی کرده است.

تاکید طالبان بر تبدیل افغانستان به بخشی از کریدور اقتصادی چین-پاکستان به آن مفهوم است که مسیر همکاری سه جانبه ایران و هند و افغانستان بر محور چابهار، در آینده اولویتی نخواهد داشت و حاکمان جدید افغانستان تمایلی به استفاده از مسیر چابهار برای نقل و انتقال کالا نخواهند داشت.

بر پایه این گزارش، با تحولات اخیر رقابت قدیمی چابهار با گوادر و کراچی با سلطه طالبان بر افغانستان به سود گوادر و کراچی حل و فصل خواهد شد. اتحاد چین و پاکستان به معنای زوال موقعیت ایران در ژئواکونومی افغانستان نیز خواهد بود.

در انتهای این قسمت از گزارش مسئله تحولات افغانستان اینگونه جمع‌بندی شده است: هنوز با قاطعیت نمی‌توان در این باره اظهار نظر کرد اما روندها به سوی تنیدگی ژئواکونومی افغانستان در پاکستان پیش می‌رود و این بی شک علیه منافع اقتصادی دولت و بخش خصوصی ایران است.