به گزارش آتیه‌آنلاین، از منظر آسیب‌های اجتماعی، کارشناسان معتقدند اجرای پروژه‌های انبوه‌سازی در کشور نشان داده باید با توجه به شرایط اقلیمی، کمبود منابع آب، شرایط زیست‌محیطی و جمعیت رو به افزایش کلان‌شهرها انجام شود. در حقیقت لازم است تا در کنار تهیه مایحتاج ساخت خانه‌های نو، به پیامدهای اجتماعی رشد ناگهانی ساخت مسکن نیز توجه شود.
یک پروژه بزرگ
محمود شایان، مدیرعامل بانک تخصصی مسکن معتقد است ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال واقع‌بینانه است؛ او می‌گوید: «با توجه به حجم نقدینگی موجود در کشور، در حال حاضر کمتر از 3.5 درصد از تسهیلات پرداختی مرتبط با مسأله مسکن است و احیای سهم مسکن از تسهیلات می‌تواند منابع مالی مرتبط با ساخت یک میلیون مسکن در سال را فراهم کند.»
از سوی دیگر، ایرج رهبر، نایب‌رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان کشور نیز تأکید دارد که برای جبران عقب‌ماندگی در حوزه ساخت‌وساز به اراده و مدیریت قوی نیاز است و اگر موضوع زمین و تأمین منابع مالی حل شود، مشکل ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال مرتفع خواهد شد. تأمین نشدن زمین، مانع توسعه شهری و شهرک‌سازی می‌شود و در نهایت روی قیمت نهایی مسکن تأثیر می‌گذارد.»
مستاجران را صاحبخانه می‌کنیم
رستم قاسمی، وزیر جدید راه و شهرسازی معتقد است در کشور توان و تجربه در مؤلفه‌های ساخت مسکن وجود دارد و می‌توان 4 میلیون مسکن را در چهار سال ساخت. وی با اشاره به سیاست‌های این وزارتخانه در بخش مسکن و ساخت سالیانه یک میلیون مسکن بر توانمندی و ظرفیت‌های لازم برای تولید 4 میلیون واحد مسکونی طی چهار سال تأکید دارد و می‌گوید: «قرار است زمین‌های قابل ساخت دولتی در کشور تجمیع شود و به زودی بانک زمین و صندوق توسعه مسکن تشکیل شود که در این صندوق اقساط مسکن مهر، خط اعتباری مسکن مهر، بخشی از بودجه‌های اعتباری مسکن، تجمیع و از این محل بخشی از منابع تأمین شود.» وزیر راه همچنین به برنامه تخصیص 20 درصد تسهیلات بانک‌ها به بخش مسکن اشاره دارد و می‌گوید: «سود تسهیلات با توجه به تورم مناسب خواهد بود. برای افرادی که بازگشت سود برای آنها با مشکل مواجه است تلاش می‌کنیم تا زمان آن را طولانی‌تر و کمک‌هایی را از محل درآمدهای صندوق مسکن تأمین کنیم. همچنین پلکانی کردن نرخ سود تسهیلات نیز در دستور کار قرار دارد.»
وی با اشاره به تأمین بدون واسطه مصالح ساختمانی برای سازندگان اظهار کرد: «بیش از ۸۰ میلیون تن ظرفیت تولید سیمان کشور است و برای احداث یک میلیون مسکن در سال به ۳۲ میلیون تن سیمان نیاز داریم. همچنین در خصوص فولاد نیز حدود ۱۲ میلیون تن در سال به فولاد نیاز داریم که ظرفیت تولید بیش از دوبرابر است.» قاسمی با بیان اینکه یکی دیگر از مؤلفه‌های مؤثر در مسکن خدماتی است که دولت سعی می‌کند آنها را رایگان یا با تخفیف انجام دهد مربوط به خدمات انشعابات آب و برق است، تصریح کرد: «سعی خواهیم کرد بخشی از خدمات ساخت مسکن را مجانی یا با تخفیفات زیاد در اختیار سازندگان قرار دهیم تا انگیزه برای ساخت افزایش یابد.»
او با بیان اینکه ما ساخت یک میلیون واحد مسکونی را به روش‌های متعددی از جمله انبوه‌سازی ساخت مسکن توسط خود مردم دنبال خواهیم کرد، گفت: «هدف ما از ساخت این تعداد واحد مسکونی آن است که مستأجران را صاحبخانه کنیم و ما شهرهای شب‌رو نخواهیم ساخت و شهرسازی را دنبال و سعی خواهیم کرد تمامی مستأجران را صاحبخانه کنیم.»
انبوه‌سازی و تشدید نابرابری اجتماعی
مرور مقالات ارائه شده در همایش ملی آسیب‌های اجتماعی ایران با محوریت «آسیب‌های اجتماعی مسکن‌های مهر» می‌تواند روایتگر برخی تبعات اجتماعی این جنس از انبوه‌سازی‌ها باشد.
مهدی مسعودیان، پژوهشگر و محقق علوم اجتماعی در نشست تخصصی «مسائل و آسیب‌های شهری با تأکید بر شهرهای جدید» این همایش گفت: «بررسی ۸۲ مقاله پژوهشی علمی در فاصله زمانی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۶ نشان می‌دهد که مسائل مختلفی همچون پنج بعد زیست‌پذیری از لحاظ اجتماعی، محیط، خدمات و زیرساخت و اقتصاد و مدیریت در ۳۶ شاخص آسیب‌شناسی، کیفیت زندگی، مکان‌یابی، حس تعهد، مدیریت، جمعیت‌پذیری، کیفیت فضایی، زیستی و زمین‌شناسی فراتر از یک کار شهرسازی یا مدیریت شهری در نظر قرار گرفته است.»
مسعودیان با بیان اینکه بیشترین پژوهش‌های علمی به شهرک‌های جدید اطراف تهران مربوط است، اضافه کرد: «نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در گذشته در بُعد اجتماعی، برابری، عدالت، سرمایه‌گذاری، جذب جمعیت و رضایت ساکنان، خدمات زیرساختی، مسائل زیست‌محیطی، فضای عمومی، مکان‌یابی، زیباسازی، متراژ و کیفیت مسکن و قیمت زمین بی‌توجهی‌هایی صورت گرفته که لازم است در ساخت مسکن انبوه جدید مدنظر قرار گیرد.»
این محقق علوم اجتماعی بر این باور است که برای ساخت یک شهرک، چگونگی زندگی مردم نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با تأکید بر اینکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد در ساخت شهرک‌های جدید به علوم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی توجه نشده گفت: «شهرهای جدید همانند شهرک اندیشه هرچقدر به مادرشهرها نزدیکتر باشند از وضعیت مطلوب‌تری برخوردارند؛ زیرا ۴۰۰ هزار مسکن مهری که در فضاهای نامناسب ساخته شد، احساس حقارت و نابرابری اجتماعی را برای ساکنان‌اش ایجاد کرده است.»
نظر شما