به گزارش آتیه آنلاین، در یک سال و نیم شیوع کرونا، شاید بیش از همه به فعالان عرصه‌های مختلف هنر به ویژه تئاتر و سینما آسیب وارد شد و حتی تعیین دستورالعمل‌ها برای بهره‌گیری از ظرفیت ۵۰ درصدی سالن‌های نمایش هم نتوانست جان دوباره‌ای به تئاتر و سینمای ایران بدهد. تعطیلی فعالیت‌های هنری و خالی شدن سالن‌های نمایش از تماشاگران شاید تلخ‌ترین صحنه‌هایی بود که هنرمندان در سالی که گذشت شاهد آن بودند.پیک پنجم کرونا اگرچه  مدت طولانی  موجب تعطیلی سالن‌های سینما و تئاترنشد اما طی روزهای گذشته وضعیت دنیای فرهنگ و هنر کشور را دچار تعطیلی و رکود بی تکراری کرده است. این در حالی ست که هنوز چشم‌انداز روشنی برای پایان پیک پنجم کرونا وجود ندارد و احتمال آغاز پیک ششم نیز بسیار نزدیک است.

 قبل از آغاز موج پنجم کرونا، تقریبا ۳۰نمایش و برنامه نمایشنامه خوانی در سالن‌های تهران روی صحنه می‌رفت و با آمدن ‌ماه شهریور و طولانی‌تر شدن پیک پنجم برخی از اجراها در حالی به‌کار خود پایان دادند که اجرایی جایگزین آن نشده است.در واقع تئاتر این روزها با توجه به وضعیت کرونا که تمام وجوه زندگی را تحت‌تأثیر قرار داده، حالش چندان خوب نیست. سالن‌های دولتی که کمترین فعالیت را دارند اما در این میان تماشاخانه‌های خصوصی که بخشی از آنها در این ماه‌ها، تعطیل شدند اندک سالنی اجرای نمایش دارد و درهای خود را بر تماشاگران باز و بلیت‌فروشی را آغاز کرده‌اند.در این میان اما نکته مهم و مورد توجه این است که چرا تئاتر باید در این بلاتکلیفی قرار گرفته باشد که از طرفی  برخی سالن‌ها و مراکز تئاتری بصورت چراغ خاموش فعالیت خود را ادامه دهند اما عمده سالن‌ها از جمله تئاتر شهر، مولوی، ایرانشهر و حتی برخی از سالن‌های خصوصی بازگشایی نمی‌شوند.

این روزها یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین چالش‌های پیش‌آمده با توجه به فضا و زمان موجود ، قطع به‌یقین بلاتکلیفی و عدم ترسیم برنامه صریح و روشن از آینده است که به یکی از اساسی‌ترین چالش‌های موجود در حوزه تئاتر تبدیل شده است.این در حالی ست که هنرمندان، گروه‌ها و سالن‌های تئاتر به اندازه کافی طی بیش از یک سال گذشته از شرایط کرونایی متضرر شده‌اند و هیچ مدیر و مسئول تصمیم گیرنده‌ای وقعی به این وضعیت ننهادند و پس از مدتی با استقبال تماشاگران و هنرمندان، بعد از بیش از یک سال و نیم  رکود و سکون در روند اجراهای آثار نمایشی، بالاخره شاهد گرم و گرم‌تر شدن تنور فعالیت هنرمندان تئاتر در ماه گذشته بودیم.

چندی پیش مجید رجبی‌معمار، مدیرعامل خانه هنرمندان در نشست خبری با انتقاد از بی‌برنامگی مدیران هنری وزارت ارشاد در شرایط کرونایی، خواستار آن شد تا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فعالیت پیوسته فرهنگی و هنری به نوعی ادامه پیدا کند. او در این زمینه پیشنهاد داد برای مثال، ظرفیت تماشاگران نمایش‌ها به ۳۰درصد کاهش یابد اما تعطیل نشود. وی در این نشست افزود: «شیوع کرونا، مشکلات و تنگناهای زیادی را برای عموم مردم و اهالی فرهنگ و هنر ایجاد کرد. البته این مشکلات در زمینه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی داشته است و هنرمندان تئاتر، سینما، تجسمی و... هریک به نوعی تحت‌تاثیر این وضعیت دشوار قرار گرفتند. با توجه به اینکه این ویروس و تغییرات آن قابل پیش‌بینی هم نیست، شرایط عجیبی را از ابتدا تاکنون رقم زده است؛ اما لازم است خود را با شرایط وفق و به فعالیت‌های فرهنگی و هنری ادامه دهیم.» وی تاکید کرد: «در این شرایط، هنرمندان علاوه بر اینکه معیشت خود را از طریق فعالیت‌های هنری دنبال می‌کنند، باید به مردم نیز به‌واسطه کارهایی که تولید می‌کنند، امید و روحیه بدهند.»

نه رسما تعطیل هستیم و نه رسما باز!

همچنین علی جهانجونیا که چندی پیش نمایش «در حضور باد» را در تماشاخانه «دیوار چهارم» روی صحنه داشت، درباره فعالیت بخشی از سالن‌های خصوصی تئاتر در شرایط قرمز کرونایی می گوید: چند روز بعد از شروع اجراهای ما به صورت غیر رسمی اعلام شد که تئاتر تعطیل است، ولی به فاصله چند روز تماشاخانه‌های خصوصی فعالیت‌شان را آغاز کردند و گفته شد مسئولیت با خودشان است که به نظر می‌رسد نوعی سلب مسئولیت از مدیریت تئاتر است. البته این کم‌توجهی از قبل هم احساس می‌شد و ربطی به کرونا ندارد، منتها الان علنی شده است.او اضافه کرد: در حال حاضر مرکز هنرهای نمایشی حتی بحث مجوز اجراها را هم گردن نمی‌گیرد و گروه‌ها و سالن‌های خصوصی با مسئولیت خودشان کار می‌کنند. در این وضعیت، تئاتر به طور رسمی نه باز است و نه تعطیل درحالیکه تئاتر ما باید رسما باز باشد یا تعطیل.جهانجونیا خاطرنشان کرد: سال‌هاست بزرگان ما با سوءمدیریت‌های فرهنگی رو به رو بوده‌اند و در شرایط سخت کار کرده‌اند، ولی الان پذیرش این مسئولیت گران تمام شده و بهترین کار، رها کردن است. آنچه امروزه می‌بینیم، مسایلی است که گروه‌های نمایشی سال‌ها با آن دست به گریبان بوده‌اند ولی الان طوری علنی شده که مخاطب هم متوجه آن شده است. البته این شرایط قابل تحلیل است.

این کارگردان جوان با ابراز تاسف از اینکه همیشه در شرایط سخت اولین انگشت اتهام به سمت تئاتر می‌رود، اضافه کرد: گویی ما مقصر کرونا هستیم. همین که وضعیت قرمز می‌شود، به سرعت تئاتر را تعطیل می‌کنند و بعد که برطرف می‌شود، تا دوباره این تئاتر جان بگیرد، زمان می‌برد. به همین دلیل نباید کارمان را رها کنیم، بخصوص گروه‌هایی مانند ما که مورد حمایت هم قرار نمی‌گیریم. اما آنچه ما را ثابت‌قدم نگه داشته، استمرار است. زنده بودن ما مهم‌تر از چگونه بودن‌مان است. در حال حاضر بقای فعالان تئاتر مهم‌تر از چگونه کار کردن آنان است. همه این سختی‌ها را به جان می‌خریم که فقط بتوانیم باشیم و مخاطب هم از کارهای درستی که دنبال حاشیه نیستند، حمایت می‌کند.